سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی، دو سیستم بیومتریک نوین هستند. این سیستم‌ها جایگزینی مطمئن برای روش‌های قدیمی ثبت ورود و خروج کارکنان و ممانعت از حضور افراد غیرمجاز در یک مجموعه محسوب می‌شوند. از سیستم حضور و غیاب در شرکت‌ها، سازمان‌ها و مجموعه‌های کوچک و بزرگ به‌منظور کنترل تردد پرسنل و محاسبه دقیق حقوق و دستمزد، اضافه‌کار، کسرکار و… استفاده می‌شود.
سیستم کنترل دسترسی نیز به همین منظور کاربرد دارد؛ با این تفاوت که قابلیت‌های دیگری نیز دارد که نظارت و کنترل بر ورود و خروج افراد را دقیق‌تر می‌کند. در این مقاله تفاوت‌های سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی به‌طور کامل بررسی می‌شوند. همچنین درباره کارایی هرکدام از این سیستم‌ها نیز توضیحات لازم داده خواهد شد.
تفاوت سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی
سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی، تفاوت‌های بنیادینی با یکدیگر دارند. این تفاوت‌ها نشان می‌دهند هرکدام از این دو نوع سیستم در چه مکان‌هایی می‌توانند بیشترین کاربرد و استفاده را داشته باشند. مهم‌ترین تفاوت‌های سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی عبارت‌اند از:
تفاوت‌های سخت‌افزاری
اولین و البته مهم‌ترین تفاوت سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی، تفاوت‌های سخت‌افزاری این دو دستگاه است. از نظر سخت‌افزاری هر دستگاه کنترل تردد به شبکه، برق، درگاه‌های سریالی و همین‌طور رله خروجی مجهز شده است. دلیل وجود این تشکیلات این است که دستگاه کنترل تردد جز احراز هویت و ثبت اطلاعات، باید اجازه دسترسی را نیز صادر کند. برای صدور مجوز دسترسی نیاز است حتماً دستگاه به تجهیزات دیگری نیز متصل باشد.
به بیان ساده‌تر دستگاه کنترل تردد برای اینکه بتواند مجوز دسترسی را صادر کند در ابتدا ثبت اطلاعات و احراز هویت می‌کند. پس از این مرحله نوبت به تجهیزاتی می‌رسد که قصد دسترسی به آن‌ها مدنظر است. این تجهیزات می‌توانند گیت کنترل تردد، راه‌بند، دوربین‌های امنیتی و مداربسته، انواع درب‌های برقی، درب آسانسور، درگاه‌های سریالی، دستگاه‌های هشداردهنده (آلارم) و… باشد.
درحالی‌که دستگاه کنترل حضور و غیاب، امکان ثبت ساعت دقیق ورود و خروج افراد و ثبت و نگهداری اطلاعات آنان را دارد؛ از این‌رو بدیهی است از نظر سخت‌افزاری تنها به برق و رابط شبکه نیاز دارد و لازم نیست به تجهیزات دیگری مجهز باشد. درواقع حتی میتوان گفت وظایف اصلی این دو دستگاه با این اختلاف سخت‌افزاری که دارند کاملاً با هم متفاوت هستند.
تفاوت در امکانات نرم‌افزاری
از دیگر تفاوت سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی در امکانات نرم‌افزاری این دو دستگاه است. گزارش دریافتی از نرم‌افزار کنترل تردد نشان می‌دهد چه کسی در چه ساعتی و در کدام بخش‌های یک مجموعه، سازمان یا اداره حضور داشته است و مهم‌تر اینکه حضور و تردد او با کدام دستگاه ثبت شده است. همچنین مشخص می‌کند فرد مورد نظر از کدام درب وارد یا خارج شده و آیا اصلاً مجاز به ورود بوده است؟
همچنین میتوان برای باز شدن درب یک مکان خاص با ریموت، فردی را در لیست سیاه قرار داد. در مقابل از سیستم‌های نرم‌افزاری حضور و غیاب تردد پرسنل میتوان اطلاعاتی مانند ساعت دقیق ورود و خروج، میزان کارکرد هر فرد در ماه، کسر کار، اضافه‌کار، محاسبه حقوق و دستمزد، مانده مرخصی و… را میتوان استخراج کرد.
با توجه به این توضیحات مشخص می‌شود این دو دستگاه از نظر امکانات نرم‌افزاری نیز با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند. درواقع میتوان نتیجه گرفت سیستم کنترل تردد به بالاتر رفتن امنیت مکان مورد نظر نیز کمک شایانی می‌کند؛ درحالی‌که دستگاه حضور و غیاب، تنها حضور و غیاب را ثبت و ضبط می‌کند و نمی‌تواند مانع ورود و خروج کاربران شود؛ از این‌رو قابلیت‌های دستگاه کنترل دسترسی در این زمینه بالاتر است.
[irp posts=”13074″ ]
تفاوت در هزینه‌های نصب، راه‌اندازی و دسترسی
یکی دیگر از تفاوت‌های سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی، تفاوت در هزینه‌های نصب، راه‌اندازی و دسترسی است. برای نصب و راه‌اندازی سیستم کنترل، دسترسی به تجهیزات و تخصص نیاز است؛ برای مثال ضروری است متخصصان این حوزه برای نصب دستگاه کنترل تردد، براساس نوع استفاده آن سیم‌کشی‌ها، نوع قفل، محل نصب و… را مشخص کنند؛ چراکه در بیشتر موارد نیاز است این افراد کارایی درب‌ها، شکل دیوار و را تغییر دهند؛ از این‌رو افرادی می‌توانند نصب و راه‌اندازی این سیستم‌ها را عهده‌دار شوند که از قبل آموزش‌های لازم و کافی را دیده و متخصص و متبحر باشند.
با توجه به توضیحات ارائه‌شده مشخص است خرید تجهیزات جانبی سیستم کنترل دسترسی و نیروی متخصص برای نصب و راه‌اندازی این دستگاه‌ها به هزینه بیشتری نیاز دارد. درحالی‌که برای نصب و راه‌اندازی سیستم حضور و غیاب تردد پرسنل، به تجهیزات جانبی خاص و نیروی متخصصی نیاز نیست و به همین دلیل به هزینه نصب و راه‌اندازی کمتری نیز دارد.
تفاوت در تجهیزات مورد نیاز برای نصب و راه‌اندازی
یکی دیگر از مهم‌ترین تفاوت‌های سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی، تفاوت در نوع تجهیزات مورد نیاز برای راه‌اندازی و نصب این دو دستگاه است. برای نصب و راه‌اندازی دستگاه حضور و غیاب تنها به یک دستگاه حضور و غیاب نیاز است که روی دیوار مدنظر در ادارات و سازمان‌ها نصب می‌شود. روی این دستگاه یک نرم افزار حضور و غیاب نیز برای کنترل تردد و ثبت و ضبط اطلاعات و همین‌طور انتقال داده‌ها نیز نصب می‌شود. طریقه نصب این نرم‌افزار از طریق خروجی USB یا شبکه است.
درحالی‌که برای نصب و راه‌اندازی دستگاه کنترل دسترسی به تجهیزات کاملی همچون نرم‌افزار اکسس کنترل، دوربین‌های مداربسته، قفل‌های مغناطیسی و یا برقی، دستگیره، گیگ‌های تردد یا راه‌بند، آرام‌بند و… نیاز است. البته نوع این تجهیزات با توجه به نوع پروژه تعیین می‌شود.
کدام یک از سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی کارآمدتر است؟
همان‌طور که در قسمت قبل توضیح داده شد، سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند و این تفاوت‌ها دلیل برتری هیچ‌کدام از این دستگاه‌ها بر دیگری نیست؛ چراکه هرکدام از این دو سیستم در جای مناسب خود کارایی منحصربه‌فرد خود را دارند؛ از این‌رو باید در زمان و مکان مناسب خود استفاده شوند تا بهترین عملکرد را داشته باشند.
برای مثال در یک شرکت یا مجموعه کوچک که تنها قصد ثبت ورود و خروج کارکنان مدنظر است نیازی به نصب سیستم کنترل دسترسی نیست. درحالی‌که ممکن است در برخی شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ نیاز باشد از هر دو سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی استفاده شود.
سخن پایانی
در این مقاله دو سیستم حضور و غیاب و سیستم کنترل دسترسی بررسی تطبیقی شده و تفاوت‌های اصلی آن‌ها بیان شد. همچنین توضیح داده شد هرکدام از این دو سیستم کارکرد خاص خود را دارند و این کارکردهای مجزا دلیل برتری هیچ‌کدام از این دو دستگاه بر دیگری نیست. بی‌شک متقاضیان با توجه به سازمان، اداره و شرکت و نوع کارکرد مورد نظر مجموعه می‌توانند یکی از این دو سیستم یا هر دو را در مجموعه خود نصب و راه‌اندازی کنند.
