بروزرسانی جدید برنامه نانوواچ
انتخاب شغل، یکی از مهم‌ترین موضوعات در زندگی انسان‌هاست که هر فرد تلاش می‌کند بهترین تصمیم را درباره آن بگیرد. اما این انتخاب بیشتر از آنکه یک تصمیم آنی و مکانیکی باشد، یک فرایند هدفمند است که باید با محوریت سه مؤلفه اصلی یعنی اهداف، برنامه‌های آتی و همین‌طور تیپ شخصیتی انجام شود. توجه به این عوامل کمکتان می‌کند تا یک نقطه شروع مناسب را در مسیر حرفه‌ای‌تان انتخاب کنید و بتوانید نسبت به آینده شغلی‌تان، رویکردی استراتژیک داشته باشید. ما در ادامه هشت گام اساسی را در فرایند انتخاب شغل به شما همراهان گرامی معرفی می‌کنیم.
۱. اهداف شغلی‌تان را مشخص کنید
فرایند انتخاب شغل را باید از طریق نوعی خودکاوی، آغاز کنید و با پاسخ به بعضی سؤالات، به گزینه‌های شغلی خاص‌تری برسید. گزینه‌هایی که با آنچه در جستجویش هستید، تناسب بیشتری داشته باشند. مهم‌ترین سؤالاتی که قبل از انتخاب شغل باید از خودتان بپرسید عبارت‌اند از:
- از کارم چه می‌خواهم؟
- ارزش‌های اساسی‌ام کدام ها هستند؟
- از چه فعالیت‌هایی به‌طور حرفه‌ای یا در اوقات فراغت، بیشتر لذت می‌برم؟
- چه علایقی دارم؟
- چه استعدادها و نقاط قوتی دارم؟
- واجد کدام‌یک از مهارت‌های سخت یا نرم هستم؟
هنگامی‌که به سؤالاتی ازاین‌دست و هر سؤال دیگری که فکر می‌کنید برایتان مهم است، پاسخ دادید، بهتر می‌توانید درباره مسیرهای شغلی بالقوه، تحقیق کنید. ضمن اینکه پس از یافتن شغل هم باید به‌موازات رشد شخصی و حرفه‌ای‌تان، اهدافتان را مورد بازبینی قرار دهید تا از قابلیت تحقق و همین‌طور هم‌راستایی آن‌ها با علایقتان اطمینان حاصل کنید. این سؤالات، یک چارچوب کلی ایجاد می‌کنند و درواقع زیربنایی برای برداشتن گام‌های بعدی در مسیر انتخاب شغل هستند.
۲. برنامه‌های پنج‌ساله و ده‌ساله تنظیم کنید
پس‌ازآنکه گزینه‌های شغلی مختلف را به موارد مناسب، محدود کردید، باید برای شغلتان، نقاط عطف تعیین کنید. تحقیق کنید تا ببینید که افراد دیگر در پنجمین یا دهمین سال از زندگی حرفه‌ای‌شان در مسیر شغلی مدنظرتان، در چه جایگاهی قرار دارند؟ تعیین کنید که می‌خواهید بعد از پنج یا ده سال از انتخاب شغل، به چه عنوان، مقام یا پیشرفتی دست پیدا کنید؟ سپس ببینید برای تحقق این امر چه کارهایی باید انجام دهید؟ ممکن است نیاز به گذراندن دوره‌های آموزشی ویژه‌ای داشته باشید یا شاید هم برای رسیدن به آن جایگاه، باید مسئولیت‌های خاصی را عهده‌دار شوید و مدتی را در مناصب پیش‌نیاز، کار کنید. با تعیین اهداف شغلی پنج یا ده‌ساله، می‌توانید بر اساس انتظاری که از پیشرفت سالانه‌تان دارید، برنامه‌ریزی کنید و به‌این‌ترتیب، به توسعه و موفقیت شغلی برسید.
۳. تیپ شخصیتی‌تان را بشناسید
منظور از تیپ شخصیتی، مجموعه‌ای از ویژگی‌های شخصیتی است که می‌توانیم آن‌ها را در یک گروه طبقه‌بندی کنیم. روش‌های مختلفی برای شناسایی تیپ شخصیتی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها بر نحوه پاسخ یا واکنش شما نسبت به موقعیت‌های مختلف، متمرکز هستند. هر تیپ شخصیتی، معمولاً بهتر می‌تواند در نوع خاصی از مشاغل یا مسئولیت‌ها، ایفای نقش کند. بنابراین اگر در چند آزمون شخصیت‌شناسی شرکت کردید و چند مورد از این آزمون‌ها، یک یا دو شغل خاص را به‌عنوان گزینه‌های احتمالی به شما پیشنهاد کردند، بهتر است روی این مشاغل پیشنهادی بیشتر تحقیق کنید. چون ویژگی‌های شخصیتی شما احتمالاً با ماهیت چنین مشاغلی، بیشتر سازگار هستند و این سازگاری می‌تواند زمینه‌ای برای رضایت و موفقیتتان در انتخاب شغل باشد.
۴. الزامات شغلی را با تحصیلاتتان مقایسه کنید
ایفای نقش در بسیاری از مشاغل، مستلزم تحصیل در رشته خاصی برای متقاضیان و داوطلبان است که باید به آن‌ها توجه داشته باشید. گاهی حتی سابقه تحصیل در یک رشته خاص هم برای احراز یک شغل کافی نیست بلکه برای اشتغال، شما باید حتماً در گرایش خاصی از آن رشته تحصیل کرده باشید. البته گاهی هم ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود و ممکن است علاوه بر رشته تحصیلی و گرایش، دریافت یک یا چند گواهینامه خاص هم ازجمله الزامات احراز و انتخاب شغل باشد. بنابراین درباره همه این جنبه‌ها، به‌خوبی تحقیق کنید تا در صورت امکان، صلاحیت آکادمیک لازم را برای احراز شغل دلخواهتان کسب کنید.
۵. مهارت‌های فعلی‌تان را ارزیابی کنید
بررسی فهرستی از مهارت‌ها و حوزه‌هایی که در آن‌ها تخصص دارید، می‌تواند به شما در فرایند انتخاب شغل، کمک شایان‌ذکری کند. البته در اینجا صرفاً به ارزیابی‌هایی که خودتان از خودتان انجام می‌دهید، بسنده نکنید و از اطرافیانی که واجد صلاحیت لازم برای اظهارنظر هستند، بازخورد بگیرید. شاید آن‌ها ویژگی یا توانایی خاصی را در شما سراغ داشته باشند که خودتان هم تا حالا از آن خبر نداشته‌اید! درهرصورت باید بدانید که موفقیت در هر شغلی، مستلزم برخورداری از مهارت یا مجموعه‌ای از مهارت‌های خاص است. البته مهارت‌ها می‌توانند ذاتی یا اکتسابی باشند. اکثر مهارت‌ها را می‌توان از طریق فرایند یادگیری، آموخت و این قسمت خوب ماجراست.
مدیریت و رهبری، ارتباطات، تحقیق و برنامه‌ریزی، حل تعارض و میانجی‌گری، مدیریت زمان، دانش کامپیوتری و تسلط به زبان‌های خارجی از شاخص‌ترین مهارت‌هایی محسوب می‌شوند که فضای کسب‌وکار امروز، شدیداً از آن‌ها استقبال می‌کند. توجه کنید که برای موفقیت در بسیاری از حوزه‌های کاری، باید علاوه بر مهارت‌های سخت مثل تکنیک، مهارت‌های نرم را نیز در خودتان ایجاد یا تقویت کنید. منظور از مهارت‌های نرم، آن دسته از مهارت‌هایی هستند که به شما در تعامل و برقراری ارتباط سازنده با دیگران یاری می‌رسانند.
۶. علایقتان را در نظر بگیرید
هر کسی با توجه به شخصیت و خصوصیات فردی، ممکن است علایقی داشته باشد که این علایق او را به‌سوی انتخاب مشاغل خاصی سوق می‌دهند. بنابراین سرگرمی‌ها، علایق و تجارب داوطلبانه‌ای را که قبلاً داشته‌اید، مورد بررسی قرار دهید تا فعالیت‌ها یا زمینه‌هایی را که از پرداختن به آن‌ها لذت می‌برید، شناسایی کنید.
چنین کاری شاید در نگاه اول، ارتباط چندانی با موضوع انتخاب شغل نداشته باشد، اما می‌تواند برای یافتن شغل دلخواه، سرنخ‌های خوبی به دستتان دهد. مثلاً اگر به حل پازل علاقه‌مند هستید، شاید شغلی در زمینه امنیت سایبری، همان چیزی باشد که به دنبالش هستید. یا اگر از ملاقات و تعامل با افراد جدید، لذت می‌برید، شاید فروشندگی، گزینه‌ای ایده‌آل برایتان باشد.
از این آگاهی برای امتحان کوتاه‌مدت مشاغلی که فکر می‌کنید می‌توانند برایتان مناسب باشند، استفاده کنید. چنین تجاربی کمکتان می‌کنند تا قابلیت‌هایتان را در ارتباط با یک شغل خاص، به شکلی جدی محک بزنید. اگر هنوز فارغ‌التحصیل نشده‌اید یا شغل ثابتی دارید، سعی کنید در یک یا چند دوره آموزشی مرتبط با شغل دیگری که احساس می‌کنید به آن علاقه‌مند هستید، شرکت کنید. این کار کمکتان می‌کند تا ببینید آیا الزامات آن شغل و همین‌طور ماهیتش، چقدر موردپسند شما هستند؟
۷. ارزش‌های اساسی‌تان را در زندگی بشناسید
هر انسان در زندگی‌اش ارزش‌هایی دارد که شغل می‌تواند یکی از مسیرهای مهم نیل به این ارزش‌ها و تحقق آن‌ها باشد. شناسایی ارزش‌ها در مسیر انتخاب شغل، کمک می‌کند تا مشاغلی را انتخاب کنید که انجام آن‌ها، باعث رضایت درونی‌تان می‌شود. بنابراین فهرستی از ویژگی‌هایی تهیه کنید که فکر می‌کنید برخورداری یک شرکت و کارکنانش از آن ویژگی‌ها، اهمیت دارد. شما می‌توانید از همین فهرست به‌عنوان یک نقطه شروع مناسب برای جستجو و انتخاب شغل استفاده کنید.
فراموش نکنید که تعارض ارزش‌های فردی با ماهیت شغل، می‌تواند خیلی زود اثرات ناخوشایندی بر عملکرد و روحیه افراد داشته باشد. بنابراین قبل از قبول مسئولیت یک شغل، مطمئن شوید که آن شغل از همه جوانب، با ارزش‌هایتان سازگاری داشته باشد. مثلاً اگر سلامت افراد جامعه، برایتان یک ارزش اساسی محسوب شود و برای خودتان در این زمینه مسئولیتی قائل هستید، آنگاه شاید کار کردن در مجموعه‌ای را که سیگار تولید می‌کند، برای خودتان گزینه ایده‌آلی ندانید.
۸. به نیازهای اقتصادی‌تان توجه کنید
باید تعارف را کنار بگذاریم! تا انگیزه اقتصادی وجود نداشته باشد، پرداختن به سایر جنبه‌های شغل، چندان منطقی به نظر نمی‌رسد. انسان ذاتاً موجودی منطقی و اقتصادی است و بی‌تردید همواره در انتخاب شغل، توجه ویژه‌ای به معیارهای مادی دارد. بنابراین حتی اگر شغلی را پیدا کرده‌اید که از جنبه‌های قبلی، برایتان رضایت‌بخش است، آن شغل کماکان باید از نظر اقتصادی، برایتان جذابیت داشته باشد.
هر فرد بسته به نوع و سبک زندگی‌اش، به حقوق ماهیانه مشخصی نیاز دارد. پس بدانید آیا در صورت قبول شغل مدنظرتان، دریافتی‌تان آن‌قدر هست که بتواند انتظارات اقتصادی‌تان را برآورده کند یا نه؟ یک راهکار خوب این است که درباره میانگین حقوق دریافتی آن حوزه کاری، با توجه به معیارهایی مثل عنوان شغلی، شرکت و موقعیت مکانی تحقیق کنید. این می‌تواند یک نقطه شروع خوب برای برآورد حقوقتان در اوایل کار باشد. ضمن اینکه از این طریق می‌توانید دریافتی‌تان را به‌موازات ارتقای شغل در مسیری که انتخاب کرده اید، تخمین بزنید.
یادمان باشد که هرچند یک شغل پردرآمد، الزاماً یک شغل جذاب یا دوست‌داشتنی نیست، اما پول و معیارهای اقتصادی، عوامل مهمی هستند که حتماً باید در بحث انتخاب شغل، اهمیت خاصی برای آن‌ها قائل شویم. البته دقت کنید که در ارتباط با جنبه اقتصادی شغل، حساسیت بیش‌ازحد به خرج ندهید. در بسیاری مواقع، این جذابیت شغل و همگرایی آن با ویژگی‌های شخصیتی، علایق و ارزش‌های افراد است که در وهله نخست باعث ایجاد رضایت شغلی می‌شود.
سخن آخر
در انتخاب شغل، باید رویکردی جامع داشته باشید و مسیری را انتخاب کنید که همه معیارهای مطلوبتان را تا حد قابل‌قبول تحت پوشش قرار دهد. در این مطلب تلاش کردیم یک راهنمای انتخاب شغل مختصر و درعین‌حال مفید را برایتان تدوین کنیم که امیدواریم بتوانید از آن به بهترین شکل ممکن برای تصمیم‌گیری استفاده کنید.
