سؤالاتی همچون مشاوره شغلی چیست و یا مشاور شغلی کیست و یا اینکه چه زمانی باید از مشاور شغلی کمک گرفته شود، معمولاً از سوی بسیاری از متقاضیان کار مطرح می‌شوند. البته در بسیاری از مواقع، زمانی که صحبت از مشاوره شغلی می‌شود بسیاری از افراد با تعجب سؤال می‌کنند که مشاور شغلی چیست یا اینکه مشاور شغلی کیست؟
علت این برخوردها به‌دلیل نداشتن اطلاعات کافی عموم مردم از تکنیک‌های مشاوره شغلی است. کم نیستند افرادی که شغلی را برمی‌گزینند بدون اینکه به شغل منتخب خود علاقه داشته باشند یا مهارت و دانش کافی را برای شغل مورد نظر داشته باشند؛ از این‌رو لازم است پیش از انتخاب هر شغلی، حتماً از یک مشاور شغلی مناسب کمک گرفته شود.
در این مقاله ابتدا به سؤال مشاوره شغلی چیست پاسخ داده می‌شود. سپس انواع مشاوره شغلی بررسی می‌شود. همچنین توضیح داده می‌شود دلایل نیاز به مشاوره شغلی چیست. درنهایت نیز راه‌های یافتن یک مشاوره شغلی خوب ارائه می‌شوند.
مشاوره شغلی چیست؟
سؤالات شایع مشاوره شغلی چیست و مشاوره شغلی کیست؟ معمولاً از سوی دو دسته از افراد پرسیده می‌شوند. دسته اول افرادی هستند که تا به حال به دنبال کار نبوده‌اند و به‌تازگی قصد ورود به محیط کار را دارند و دسته دیگر هم افرادی که مدتی کار کرده‌اند، اما از درآمد و پوزیشن شغلی خود رضایت ندارند.
[irp posts=”11602″ ]
در پاسخ به سؤالات مشاوره شغلی چیست و مشاوره شغلی کیست، باید گفت مشاوره شغلی همان‌طور که از نام آن مشخص است نقش راهنما را دارد و فردی است که تکنیک‌های مشاوره شغلی را می‌داند. مشاوران شغلی با توجه به اطلاعاتی که مراجعه‌کنندگان در اختیار آنان قرار می‌دهند، می‌توانند پیشنهاد‌های سازنده‌ای ارائه دهند.
درواقع مشاور شغلی تمامی فاکتورهای لازم برای به دست آوردن شغل مناسب را با توجه به نیاز و روحیات مراجعه‌کننده در کنار یکدیگر قرار می‌دهد و نتیجه‌گیری منطقی را به افراد ارائه می‌دهد؛ به عبارت دیگر در مشاوره شغلی، خبری از صحبت‌ها و تصمیم‌های هیجانی نیست؛ زیرا در بسیاری از مواقع افرادی که به دنبال شغل مناسب هستند تصمیم‌های هیجانی می‌گیرند و شغلی را برمی‌گزینند که در آن تخصص و مهارت کافی ندارند یا اینکه درآمد شغل مورد نظر با نیازهای آنان منطبق نیست.
در مواقعی هم شغل منتخب افراد با روحیات متقاضیان همخوانی ندارد. از این قسم موارد، مثال‌های بی‌شماری را می‌توان نام برد، اما همه این موارد گفته‌شده گویای موضوعی مشترک هستند و آن این است که در انتخاب شغل، دقت و توجه کافی وجود نداشته و تصمیم‌های هیجانی گرفته شده است. اینجاست که نیاز به یک مشاوره شغلی احساس می‌شود.
انواع مشاوره شغلی چیست؟
پس از پاسخ به سؤالات مشاوره شغلی چیست و مشاوره شغلی کیست، نوبت به معرفی انواع مشاوره شغلی می‌رسد. مشاوره شغلی نیز انواع مختلفی دارد که مشاوران شغلی با توجه به تکنیک‌های مشاوره شغلی و نیاز متقاضیان، نوع مناسب آن را ارائه می‌دهند. انواع مشاوره شغلی عبارت‌اند از:
ارزیابی حرفه‌ای
ارزیابی حرفه‌ای یکی از انواع مشاوره شغلی است. در این روش مشاوران شغلی با استفاده از آزمون‌های متعدد، علایق، استعداد، ارزش‌ها و ویژگی‌های شخصیتی متقاضیان را بررسی می‌کنند تا بتوانند مشاوره تخصصی را ارائه بدهند.
کاوشگری شغلی
نوع دیگری از انواع مشاوره شغلی کاوشگری شغلی است. در این نوع مشاوره، مشاوران مسیرهای شغلی مختلف، مشکلات و موانع و آینده شغلی هر حرفه و انتظارات کارفرماها و… را برای متقاضیان تشریح می‌کنند.
هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی منسجم
از دیگر انواع مشاوران شغلی مشاورانی هستند که برای هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های شغلی به کارجویان مشاوره می‌دهند. درواقع این افراد هدف‌گذاری و برنامه‌ریزی هیجانی انجام نمی‌دهند، بلکه با توجه به ویژگی‌های فردی و موقعیت افراد این امور را انجام می‌دهند؛ درنتیجه کارجویان در انجام برنامه‌ها دلسرد و خسته نخواهند شد.
آموزش مهارت‌های رزومه‌نویسی
نوع دیگری از مشاوران شغلی با تکیه بر توانایی‌های افراد برای معرفی خود به آن‌ها کمک می‌کنند؛ چراکه رزومه‌نویسی نوعی معرفی خود در قالب یک فرم مشخص است و چه بسا افرادی با داشتن مهارت‌ها و توانایی‌های بالا به‌دلیل ناتوانی در نگاشتن رزومه مناسب، خود را از داشتن شغل ایده‌ال محروم می‌کنند. مشاوران شغلی تکنیک‌های رزومه‌نویسی را به متقاضیان آموزش می‌دهند.
آموزش تکنیک‌های مصاحبه
نوع دیگری از مشاوران شغلی تکنیک‌های مصاحبه شغلی برای معرفی خود به‌صورت کاملاً حرفه‌ای را آموزش می‌دهند و باید و نبایدهای جلسه مصاحبه را عنوان می‌کنند. بدیهی است افرادی که به این نوع از مشاوران شغلی مراجعه می‌کنند با چالش‌های جلسات مصاحبه تا حد بالایی آشنا می‌شوند و راحت‌تر و با اعتمادبه‌نفس بیشتری در جلسات مصاحبه حضور می‌یابند.
آموزش بیان حقوق و انتظارات و توافقات مالی
نوع دیگری از مشاوران شغلی مشاورانی هستند که برای بیان انتظارات و حقوق و مزایایشان به افراد کمک می‌کنند. درواقع این مشاوران به کارجویان آموزش می‌دهند چگونه با حفظ اعتمادبه‌نفس بر نیازها و خواسته‌های خود تأکید داشته باشند.
کارآفرینی و خوداشتغالی
نوع دیگری از مشاوران شغلی آموزش‌های لازم برای کارآفرینی و خوداشتغالی را به کارجویان می‌دهند و به متقاضیان کمک می‌کنند ایده و برنامه‌های ذهنی خود را اجرا کنند؛ زیرا گاهی بسیاری از افراد ایده‌ها و نقشه‌های خوبی در سر دارند، اما روش انجام کار و مقدمات را نمی‌دانند. این افراد به‌کمک مشاوره شغلی می‌توانند این مشکل را برطرف کنند.
دلایل نیاز به مشاوره شغلی چیست؟
ممکن است این سؤال ایجاد شود که هدف از مشاوره شغلی چیست و چرا افراد باید به مشاوره شغلی مراجعه کنند. درواقع دلایل متعددی وجود دارد که ضرورت مراجعه کارجویان به مشاوران شغلی را توجیه می‌کند. اولین دلیلی که می‌توان برشمرد این است که مشاوران شغلی با تکیه بر تکنیک‌های مشاوره شغلی به متقاضیان راهنمایی و مشاوره ارائه می‌دهند و با دید گسترده‌تری به موضوعات شغلی نگاه می‌کنند. در ادامه برخی از مهم‌ترین دلایل نیاز به مشاوره شغلی بررسی می‌شوند. این دلایل عبارت‌اند از:
بررسی نقاط ضعف و قوت
یکی از دلایلی که افراد متقاضی کار باید به مشاور شغلی مراجعه کنند، این است که نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند. درواقع مشاور شغلی با تمرکز بر نقاط قوت و ضعف افراد، می‌تواند تشخیص دهد متقاضیان در چه مشاغلی می‌توانند موفق عمل کنند و در چه شغل‌هایی بهتر است اصلاً وارد نشوند؛ چراکه ممکن است برخی افراد به‌دلیل بعضی نقطه‌ضعف‌ها در یک حیطه شغلی نتوانند خوب و درخشان ظاهر شوند و بلعکس گاهی به‌دلیل وجود نقاط قوت، برای شغل و حرفه‌ای کاملاً مناسب باشند.
تطبیق علایق افراد با شخصیت و ویژگی‌های فردی
از دیگر دلایلی که افراد باید به مشاور شغلی مراجعه کنند، بررسی علایق آن‌ها با ویژگی‌های فردی آن‌هاست. درواقع یک مشاور شغلی با در نظر گرفتن علایق افراد به شخصیت و ویژگی‌های فردی افراد هم توجه می‌کند. اگرچه علاقه نقش مهمی در انتخاب شغل هر فرد دارد، کافی نیست. چه بسا فردی به شغلی علاقه‌مند باشد، اما آن شغل نتواند نیازهای فرد و خانواده‌اش را پوشش دهد یا اینکه دارای آینده شغلی مناسبی نباشد.
در این صورت بدیهی است ورود به این شغل یا ماندن در آن شغل، عمل عاقلانه‌ای نیست. حال این سؤال ایجاد می‌شود که در این موقعیت‌ها هدف از مشاوره شغلی چیست؟ در این مواقع هدف از مشاوره شغلی بیان واقعیت‌ها به متقاضی است؛ چراکه چنانچه متقاضی چشم‌اندازی به آینده شغلی خود داشته باشد، قطعاً به صرف علاقه به شغلی ورود نمی‌کند یا در آن باقی نمی‌ماند.
بررسی تطبیق نیازها با میزان درآمد
یکی دیگر از دلایلی که مراجعه افراد به مشاور شغلی را ضروری می‌کند، این است که در جلسات مشاوره شغلی دید کلی وجود ندارد و تمامی جزئیات بررسی می‌شود. یکی از مهم‌ترین مواردی که گاه افراد در انتخاب شغل به آن بی‌تفاوت هستند، تطبیق نیازهای شخصی با درآمد آن‌هاست. درواقع هر شغلی باید به نحوی انتخاب شود که بتواند نیازهای شخصی کارکنان را پوشش دهد؛ چراکه در غیر این صورت به‌مرور زمان سبب دلسردی و رغبت نداشتن کارکنان می‌شود. نقش یک مشاور شغلی این است که نیازهای افراد را بررسی کند و سپس مشاوره‌ای منطبق با این نیازها به متقاضیان ارائه دهد.
پیشبرد اهداف شغلی برای موفقیت
از دیگر دلایلی که مراجعه به مشاوره شغلی را ضروری می‌کند، پیشبرد اهداف شغلی برای موفقیت است. درواقع در بیشتر مواقع زمانی که از افراد سؤال می‌شود مشاوره شغلی چیست، پاسخ می‌دهند مشاور شغلی، فردی است که به متقاضیان کار برای یافتن شغل مناسب کمک می‌کند. این تعریف اگرچه صحیح است، کامل نیست؛ زیرا بسیاری از افرادی که به مشاوره شغلی مراجعه می‌کنند شاغل هستند، اما برای ارتقای خود و کسب موفقیت‌های بیشتر در طول مسیر شغلی خود از مشاوره شغلی نیز کمک می‌گیرند.
کمک به کسب مهارت و تخصص مورد نیاز شغلی
یکی دیگر از دلایلی که مراجعه به مشاور شغلی را ضروری می‌کند این است که بسیاری از افراد ضمن علاقه و استعداد ذاتی که برای برخی از مشاغل دارند، اطلاعات شغلی مورد نظر برای ورود به شغل منتخب خود را ندارند یا اینکه نمی‌دانند برای بقا در آن شغل چه اقداماتی را باید انجام دهند.
[irp posts=”12012″ ]
در این مواقع مشاوره شغلی به‌کمک این افراد می‌آید و آنان را برای کسب مهارت‌ها و تخصص‌های بیشتر راهنمایی می‌کند. درواقع یک نقشه راه در اختیار این افراد قرار می‌دهد تا خود را برای پوزیشن شغلی مورد نظر خود آماده کنند.
چگونه مشاور شغلی پیدا کنیم؟
تا این قسمت از مقاله به‌طور کامل توضیح داده شد که مشاوره شغلی چیست و همچنین تکنیک‌های مشاوره شغلی که مشاوران به کار می‌گیرند بررسی شدند، اما سؤال دیگری که مطرح می‌شود این است که چگونه می‌توان یک مشاوره شغلی خوب را یافت. در پاسخ به این سؤال چند راه وجود دارد که عبارت‌اند از:
1) بررسی مدارک و تخصص‌ها و دستاورد‌های مشاور شغلی
2) بررسی معرف‌ها و افرادی که بر مشاور مدنظر شناخت دارند.
3) بررسی سایت‌ها و کسب اطلاعات از منابع معتبر (معمولاً برخی شبکه‌های مجازی محیط‌های مطمئنی برای یافتن اطلاعات مهم نیستند).
سخن پایانی
در این مقاله به سؤال مشاوره شغلی چیست پاسخ داده و اطلاعات کافی در باب شیوه کار مشاوران شغلی و نوع فعالیت این افراد داده شد. بدیهی است افرادی که از ابتدای مسیر شغلی خود به دنبال یافتن راه صحیح و اصولی هستند و در انتخاب شغل مناسب خود احساسی و هیجانی تصمیم نمی‌گیرند، افراد موفق‌تری خواهند بود و آینده شغلی بهتری نیز خواهند داشت.
