مدیریت منابع انسانی درواقع نقشی چندوظیفه‌ای است که تنها در یک زمینه محدود نمی‌شود. مدیران منابع انسانی در بسیاری از زمینه‌های تجارت و چرخه حیات کارمندان، شرکت می‌کنند که می‌تواند شامل تقویت نام تجاری کارفرما، توسعه استعداد و حمایت از تصمیم‌های تجاری شرکت باشد. آن‌ها قادرند نحوه عملکرد و فرهنگ را تحت تأثیر قرار بدهند و نیازهای تجارت را در اولویت بگذارند.
شغل شما به‌عنوان یک مدیر منابع انسانی (از وظایف اداری با درک قانون تا تصمیم‌گیری) می‌تواند بر همه کسانی که در شرکت کار می‌کنند، تأثیر بگذارد. در این مقاله قصد داریم اهداف مدیریت منابع انسانی و کارهایی را که فرد در این سمت باید انجام بدهد، بررسی کنیم؛ پس با ما همراه باشید.
مدیر منابع انسانی کیست؟
اهداف منابع انسانی کارهای چالشی، جالب و هیجان‌انگیزی دارد. با توجه به اندازه و نوع تجارت و صنعتی که مدیر منابع انسانی در آن کار می‌کند، طیف متنوعی از وظایف و مسئولیت‌ها وجود دارند. وظایف اصلی مدیر منابع انسانی شامل پشتیانی از تجارت برای ارائه فرایندها، چشم‌اندازها و استراتژی‌های مرتبط با افراد در تمام شرکت‌ها همسو و هم‌راستا با قانون است. مدیران منابع انسانی مانند ناظر اداره منابع انسانی و بیمه‌کننده عملکردها و وظایف هستند که تیم منابع انسانی انجام می‌دهد.
اگر شرکت برای حل مسئله مربوط به افراد مشکل داشته باشد، مدیر منابع انسانی در مرکز ارائه یک راهکار قرار می‌گیرد. در این میان شما تنها در یک زمینه مشارکت نمی‌کنید، بلکه در زمینه‌های کسب و کار چرخه حیات کارمندان شرکت می‌کنید که می‌تواند شامل جذب افراد، تقویت نام تجاری کارفرما، استخدام، انتخاب و توسعه استعدادها و حمایت از تصمیم‌های تجاری باشد.
یک مدیر منابع انسانی پایه‌های رابط بین کارمند و کارفرما را ایجاد می‌کند. کارمندان ارزشمندترین دارایی‌های هر مجموعه تجاری هستند و مدیران منابع انسانی ترتیبی می‌دهند که بیشترین بازخورد از هر کارمند برای مجموعه به دست بیاید. مدیران منابع انسانی وظیفه دارند راهنمایی روشنی ارائه بدهند. اهداف مدیریت منابع انسانی نیز کمک به ایجاد محیطی کار مثبت و دلگرم‌کننده است.
[irp posts=”10122″ ]
تحولات در نقش مدیر منابع انسانی
اصول مدیریت منابع انسانی و اهداف منابع انسانی هم‌زمان با تغییرات روزافزون ساختار سازمان‌ها در حال تغییر است. در گذشته فرایند مدیریت منابع انسانی تنها شامل امور حسابداری می‌شد؛ به همین دلیل نقش و شرح وظایف مدیر منابع انسانی بیشتر به کارهایی مانند پرداخت حقوق و مزایا به کارمندان، پیگیری روزهای مرخصی و غیبت و غیره می‌شد، اما با مدرن‌شدن ساختار سازمان‌ها مدیران منابع انسانی هم رویکرد تازه‌ای اتخاذ کردند و به همین دلیل فرایندهای سیستماتیک استخدام، جذب و نگهداری کارکنان ایجاد شد. همچنین آموزش کارکنان و بالابردن بهره‌وری نیروی انسانی هم بخش مهمی از مسئولیت‌های مدیر نیروی انسانی است.
اهمیت مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی دارای تصمیم‌هایی است که تمام کارکنان سازمان آن را اتخاذ می‌کنند؛ از جمله:
- تشکیل نیروی انسانی با مقدار هزینه موجود
- آموزش‌های لازم درخصوص توانایی‌ها و استعدادهای کارکنان
- ایجاد روابط مناسب با کارمندانی که از نظر کار توانایی بیشتری دارند.
وظایف و اهداف منابع انسانی چیست؟
در ادامه مهمترین اهداف منابع انسانی را بیان می‌کنیم:
-
استخدام
یکی از اصلی‌ترین اهداف مدیریت منابع انسانی، استخدام است. درواقع اعضای تیم منابع انسانی وظیفه دارند با برنامه‌ریزی اصولی کاندید مناسب را برای جایگاه مورد نیاز سازمان انتخاب کنند. آن‌ها واسطه کارفرما و متقاضی کار هستند و وظیفه دارند پیش از استخدام فرد مورد نظر را با قوانین و سیاست‌های شرکت و شرایط قرارداد آشنا کنند. مدیران منابع انسانی با اولین گام یعنی استخدام نیروهای مورد نیاز کار خودشان را شروع می‌کنند. از نظر بسیاری از کارشناسان یکی از مهمترین جنبه‌های شغلی یک مدیر منابع انسانی استخدام است که دو هدف اصلی جذب استعداد و استخدام منابع را دارد.
-
آموزش منابع
با استخدام نیروی مورد نظر کار تیم مدیر منابع انسانی تمام نمی‌شود. شرکت‌های مختلف کارهای خود را به شیوه‌های مختلف و مطابق برنامه‌ریزی‌های ویژه اجرایی می‌کنند؛ پس کارکنان جدید یک شرکت باید به اندازه کافی آموزش ببینند و الگوی کاری شرکت را بشناسند. مشارکت در برنامه‌های آموزشی یکی از وظایف مدیریت منابع انسانی است و ارائه آموزش‌های لازم به نیروی کار، سبب ایجاد انگیزه به کارمندان و حفظ آن‌ها می‌شود.
اصول مدیریت منابع انسانی به این صورت است که آموزش‌های لازم نه‌تنها در ابتدای شروع کار بلکه در حین انجام کار هم می‌تواند ارائه شود. این آموزش‌ها سبب نوعی کمک به کارمند جدید می‌شوند و موجب ایجاد دید بهتری از نحوه انجام کار می‌شوند. پس از برگزاری دوره‌های آموزشی، ارزیابی نتایج اصل از این برنامه‌ها جزء اهداف منابع انسانی است.
-
پیشرفت حرفه‌ای
به‌طورکلی رشد و پیشرفت کارمندان هم برای خودشان و هم برای سازمان یک امتیاز مثبت است؛ به همین دلیل آموزش هم در لیست اهداف مدیریت منابع انسانی قرار گرفته است. نام‌نویسی کارمندان در کنفرانس‌ها، رویدادهای تجاری و سمینارهای مربوط به حوزه کاری آن‌ها سبب می‌شود نیروهای کار احساس مهم‌بودن داشته باشند. به این صورت انگیزه و تعهد کاری آن‌ها هم بالا می‌رود و شوق و اشتیاق بیشتری برای انجام کارها و وظایف خود خواهند داشت. این مورد جزء اهداف منابع انسانی است که از علایق کارمندان باخبر بوده و درصدد ایجاد شرایط برای رشد علاقه‌ها و مهارت‌های آن‌ها باشد.
-
ارزیابی
از دیگر اهداف منابع انسانی این است که به‌طور مرتب عملکرد کارمندان را بررسی و آنالیز کند تا کارمندان تشویق شوند خودارزیابی کنند و به‌طور مداوم کنترل کنند که آیا فعالیتشان در حد انتظارات بوده است یا نه. نقش منابع انسانی این است که به‌طور مرتب گزارش سازمانی تهیه و بررسی کند و آن‌ها را به ریاست مجموعه ارائه دهد. تیم منابع انسانی باید به‌صورت تک‌تک با کارمندان ارتباط داشته باشد یا پیشنهاد واضحی درخصوص عملکردشان به آن‌ها بدهد. دادن پاداش به کارمندان سبب می‌شود انگیزه‌های لازم در آن‌ها ایجاد شده و بهره‌وری آن‌ها بالا برود. همچنین یکی از ابزارهایی که به مدیریت عملکرد کارکنان کمک می‌کند، دستگاه حضور و غیاب است.
-
داشتن تسلط روی قوانین مربوط
پیروی از قانون و البته برخورداری از دانش حقوقی از مهمترین اهداف مدیریت منابع انسانی است که در بیشتر مقالات مربوط به این جایگاه شغلی به آن اشاره‌ای نشده است. در هر صورت نوشتن قراردادهای استخدامی و تدوین سیاست‌های جدید منابع انسانی هر سازمان، به تسلط روی امور حقوقی و قوانین مختلف کشورها مانند قوانین مدنی، قانون کار، قانون اساسی و سایر بخشنامه‌ها و آیین‌نامه‌های مربوط است.
مدیر منابع انسانی وظیفه دارد قوانین، قراردادها و سیاست‌های سازمان را طوری تنظیم کند که با هیچ‌کدام از قوانین موجود تداخل نداشته باشد؛ درنتیجه بررسی دقیق موارد گفته‌شده و البته رسیدگی به شکایات از وظایف مدیر حقوق منابع انسانی است. از سوی دیگر داشتن اطلاعات کافی حقوقی و قضایی توسط مدیران منابع انسانی سازمان‌ها سبب می‌شود قوانین داخلی سازمان طوری تنظیم و اجرا شود که کمترین میزان نارضایتی از طرف کارمندان را ایجاد کند و ترتیبی بدهند که پرسنل با خیالی آسوده از رعایت حقوقشان، عملکرد بهتر و بهره‌وری بالاتر برای سازمان داشته باشد.
-
مدیریت روی حقوق و دستمزد پرسنل سازمان
یکی از مهمترین وظایف مدیران منابع انسانی، مدیریت درست روی حقوق و دستمزدهای پرسنل است. آن‌ها وظیفه دارند ضمن محاسبه درست درآمدهای سازمان، روی دستمزد کارکنان، پرداختی‌ها و حتی آماده‌کردن فرم‌های دریافت دستمزد هم نظارت داشته باشند. مدیر منابع انسانی درصورت لزوم می‌تواند بخشی از اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزدهای پرسنل را در اختیار آن‌ها قرار دهد و ابهامات موجود را از این طریق برطرف کند.
از طرفی چنین فردی وظیفه دارد علاوه بر محاسبه دقیق حقوق کارمندان به پرداخت به‌موقع دستمزدها هم توجه داشته باشد و اگر هریک از کارمندان به هر دلیلی قصد خروج از سازمان را داشت، مدیر منابع انسانی باید صورت‌حساب کامل دوران خدمت او را در اختیار داشته و به فرد مربوط و مدیران بخش ارائه بدهد. درواقع یکی از اهداف مدیریت منابع انسانی رسیدگی به امور مالی و ابهام‌زدایی است.
اهداف مدیریت منابع انسانی چیست؟
اصلی‌ترین اهداف منابع انسانی شامل مدیریت استعدادها، یادگیری، آموزش و توسعه کارکنان، مدیریت پاداش و عملکرد، روابط کارمندان، تنظیم پاداش و مزایا و تعامل با کارکنان است؛ به همین دلیل مدیران منابع انسانی افرادی هستند که با هدایت وظایف اداری بخش منابع انسانی مسئول جذب و ایجاد انگیزه و حفظ استعدادهای برتر هستند.
[irp posts=”8586″ ]
به‌دلیل ماهیت نظارتی که این سازمان دارد، از مدیران منابع انسانی خواسته می‌شود خیلی از کارهای دیگر مانند خدمات مربوط به کارمندان، مطابقت با قوانین و روابط کارمندان را مدیریت کنند. مدیران منابع انسانی مسئولیت هماهنگی و ارزیابی برنامه‌های منابع انسانی را بر عهده دارند. پس مسئولیت‌های شغلی آن‌ها شامل موارد زیر است:
- برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و کنترل فعالیت‌ها و اقدامات بخش منابع انسانی
- تدوین و مدیریت برنامه‌ها و رویه‌های منابع انسانی که مرتبط به پرسنل شرکت است.
برای اجرای این مسئولیت‌ها باید وظایف زیر اجرا شوند:
- اجرا و بازنگری برنامه جبران خسارت شرکت
- ایجاد و بازنگری در شرح وظایف مدیر منابع انسانی
- بررسی سالانه حقوق و مزایا
- توسعه، آنالیز و به‌روزرسانی بودجه هر بخش
- آنالیز و به‌روزرسانی برنامه ارزیابی شرکت
- توسعه و تجدیدنظر و توسعه سیاست‌ها و طرز عملکرد پرسنل
- تجدیدنظر در دفترچه راهنمای شرکت درخصوص خط‌مشی‌ها و رویه‌ها
- نظارت روی تلاش‌های استخدام برای تمام پرسنل از جمله نوشتن و قراردادن آگهی‌های استخدام
- نگهداری سوابق و گزارش‌های سازمان
- شرکت در جلسات کارکنان اداری
- جمع‌آوری دایرکتوری شرکت و دیگر نمودارهای سازمانی
- توصیه سیاست‌ها، رویکردها و رویه‌های جدید
- توسعه استراتژی‌های برنامه‌ریزی منابع انسانی با مدیران خط با در نظر گرفتن نیازهای فوری و بلندمدت کارکنان
- استخدام کارمندان با تهیه شرح وظایف، انتخاب متقاضیان برای مصاحبه با استفاده از تکنیک‌های انتخاب از جمله آزمایش روان‌سنجی
- مشاوره با نامزدهای انتخابی درخصوص حقوق و دیگر موارد، از جمله ارتقا و مزایا، نظارت روی حقوق و دستمزدها و نگهداری سوابق کارکنان
- مشاوره درخصوص قانون کار: توسعه و اجرای سیاست‌ها درباره موضوعات مختلف محل کار مانند روش‌های انضباطی، مدیریت غیبت‌ها، شرایط کار، مدیریت عملکرد و فرصت‌های برابر
- گوش‌دادن به شکایت‌ها و اجرای مراحل انضباطی
- برنامه‌ریزی و دادن آموزش
مهارت‌های مورد نیاز برای مدیر منابع انسانی
تمامی مدیران منابع انسانی موفق در دنیا به‌واسطه داشتن برخی مهارت‌های کلیدی توانسته‌اند با وجود انجام درست وظایف خودشان از جایگاه شغلی‌شان هم لذت ببرند و همکاری خوبی با پرسنل و مدیران بخش‌های دیگر داشته باشند.
مهارت‌های تخصصی مدیر منابع انسانی
- استخدام کارکنان شایسته
- مهارت انجام مصاحبه‌های استخدام و ارزیابی متقاضیان استخدام
- ارزیابی عملکرد کارکنان
- مشخص‌کردن شاخص‌های عملکرد درست کارکنان
- آشنایی با شیوه‌های ارزیابی و همچنین مدیریت روی نحوه عملکرد کارکنان
- نیازسنجی برای ایجاد موقعیت‌های آموزشی مورد نیاز و برگزاری دوره‌های آموزشی
- آشنایی با انواع مدل‌های انگیزشی مانند تئوری انتخاب، هرم مازلو و غیره
- شناخت تیپ‌های شخصیتی مختلف مانند تیپ‌های شخصیتی مختلف افراد با استفاده از روش‌ها و آزمون‌هایی مانند MBTI،DISC و…
- توانمندسازی کارکنان با استفاده از تکنیک‌هایی مانند تفویض اختیار و تعیین کارراه‌ها و مسیر شغلی کارمندان
- تسلط روی تکنیک‌ها و اصول کوچینگ
جمع‌بندی
در این مقاله با ماهیت سمت مدیر منابع انسانی آشنا شدید و شرح وظایف آن را خواندید. همچنین متوجه شدید در سازمان‌ها و مشاغل تیمی وجود یک مدیر منابع انسانی اهمیت زیادی دارد و به جلوگیری از بسیاری مشکلات کمک می‌کند. این افراد می‌توانند فرهنگ شرکت و شیوه عملکرد افراد را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین آن‌ها همیشه نیازهای شرکت را در اولویت قرار می‌دهند.
