امنیت بیومتریک چیست؟ آشنایی با انواع کنترل تردد بیومتریک

آیا تاکنون درمورد امنیت بیومتریک چیزی شنیده‌اید؟

امروزه با گسترش تکنولوژی راه‌های بسیار دقیقی برای تامین امنیت مکان‌های مختلف در نظر گرفته می‌شود؛ استفاده از ویژگی‌های بیومتریک یکی از همین راه‌ها است.

امنیت بیومتریک چیست؟

امنیت بیومتریک به روش‌های منحصر‌به‌فردی گفته می‌شود که برای کنترل و برقراری امنیت از ویژگی‌های بیومتریک انسان یعنی همان ویژگی‌های فیزیکی ثابت استفاده می‌کنند. از ویژگی‌های بیومتریک می‌توان به اثر انگشت، چهره، شبکیه چشم، شکل گوش و موارد دیگر اشاره کرد. این ویژگی‌ها برای هر فردی خاص است حتی برای دوقلوها. در این مطلب درباره انواع امنیت بیومتریک و کاربردهای آن توضیح خواهیم داد پس همراه ما باشید.

اشنایی با انواع امنیت بیومتریک

أنواع مختلفی از امنیت بیومتریک وجود دارد که بر اساس نوع فناوری بیومتریک و داده‌های ان دسته‌بندی می‌شوند. این که چگونه یک فناوری بیومتریک هویت شما را تایید می‌کند به نوع سخت‌افزار یا نرم‌افزار آن بستگی دارد.

امنیت بیومتریک به سه نوع تقسیم بندی می‌شود:

1. بیولوژیکی:

مواد بیولوژیکی به دست امده از DNA  یک طیف از امنیت بیومتریک‌ را تشکیل می‌دهند. این نوع شامل نمونه خون، بزاق یا مو می‌شود و بسیار دقیق است. این مواد بیولوژیکی معمولا به عنوان مدرک در دادرسی کیفری استفاده می‌شوند. مشکلی که این امنیت بیومتریک دارد این است که تجزیه‌وتحلیل ان بسیار کند و زمان‌بر خواهد بود.

2. فیزیکی:

امنیت بیومتریک فیزیکی ویژگی‌های فیزیولوژیکی ذاتی مانند ساختار عنبیه، صورت، دست یا صدا را ارزیابی می‌کند. به عنوان مثال، بیومتریک آیفون به شما این اجازه را می‌دهد که با اثر انگشت قفل تلفن همراه خود را باز کنید. یا مورد دیگر فرودگاه‌های بین المللی هستند که هنگام عبور از گیت آن، اسکنر تصویری که از شما می‌بیند را با عکس مدارک و پاسپورت شما مقایسه می‌کند و تطبیق می‌دهد.

3. رفتاری:

این نوع امنیت بیومتریک نیز منحصربه‌فرد است و ویژگی‌های رفتاری شما را ثبت می‌کند. درست همانند این که هر کسی به یک شکل متفاوتی راه می‌رود و یا دست خط منحصر‌به‌فرد خودش را دارد. هوش مصنوعی می‌تواند با تجزیه‌وتحلیل این ویژگی‌ها افراد را به صورت دقیقی شناسایی کند.

در اینجا چند نمونه رایج از  کنترل تردد بیومتریک اورده شده است:

• تشخیص صدا

امنیت بیومتریک از نوع تشخیص فرکانس صدا، زیر و بم و لهجه افراد را ارزیابی می‌کند و تمامی این‌ها به سیگنال الکتریکی تبدیل می‌شوند؛ سپس به واحدهای گفتاری مجزا تقسیم شده و به نرم افزار تشخیص ارسال می‌شود تا بهتر بتواند صدا را شناسایی کند. دستگاه‌های دیجیتال اندروید و اپل نیز از این فناوری بیومتریک استفاده می‌کنند.

2. اسکن اثر انگشت

اثر انگشت از مدت‌ها قبل از عصر دیجیتال برای شناسایی افراد استفاده می‌شده است، بنابراین یک انتخاب منطقی برای امنیت بیومتریک است. اسکنرهای بیومتریک الگوی اثر انگشت، برامدگی‌های نوک انگشتان و اصطکاک آن را اندازه‌گیری می‌کنند. اسکنرهای نوری این کار را با گرفتن یک عکس انجام می‌دهند، اما أنواع دیگر اسکنرها هستند که از جریان الکتریکی، اولترا سوند یا تصویر برداری حرارتی برای ترسیم برامدگی‌های اثر انگشت افراد استفاده می‌کنند. از این فناوری در دستگاه حضور و غیاب استفاده می شود.

3. تشخیص چهره

امروزه فناوری به قدری پیشرفت کرده است که حتی بسیاری از تلفن‌ها قادرند نقاط کلیدی چهره افراد را برای مطابقت با هویت آن شخص ترسیم کنند. یک اسکنر تشخیص چهره تصویری از چهره شما را می‌گیرد و با اطلاعاتی از شما که قبلا در نرم افزار ثبت شده تطبیق می‌دهد. پهنای چشم، ساختار استخوانی، طول بینی، فرم لب‌ها و هر جزئیات دیگری از چهره شما می‌تواند به داشتن اسکن صورت برای فناوری بیومتریک کمک‌ زیادی کند. از این فناوری در دستگاه حضور و غیاب تشخیص چهره استفاده می شود.

4. سنسورهای ضربان قلب

سنسورهای ضربان قلب برای شناسایی الگوهای ضربان قلب فرد استفاده می‌شوند. این سنسورها معمولاً در دستبند‌ها یا ساعت‌های هوشمند قرار داده می‌شوند. طی پردازش سیگنال‌های قلبی، الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌توانند الگوهای شناختی را تجزیه و تحلیل کرده و هویت فرد را تأیید کنند. پس این تکنولوژی از ویژگی‌های رفتاری چون نحوه‌ی ضربان قلب استفاده می‌کند تا افراد را شناسایی کند.

5. تشخیص رگ

در این روش، ویژگی‌های رگ‌های موجود در بدن برای شناسایی فرد استفاده می‌شوند. سیستم‌های تشخیص رگ معمولاً با استفاده از دوربین‌های خاصی که نور مادون قرمز را تولید می‌کنند، تصویر رگ‌های دست یا بخشی از بدن را ثبت کرده و الگوهای رگی را استخراج می‌کنند. سپس با استفاده از الگوریتم‌های تشخیص الگو، این الگوها را با الگوهای قبلی مقایسه می‌کنند تا هویت فرد تأیید شود. پس بر اساس نقشه‌ عروق دست، این روش از ویژگی‌های رفتاری برای احراز هویت استفاده می‌کند.

6. تشخیص گوش

هر فرد دارای الگوهای منحصر به فردی در مورد شکل و ساختار گوش خود است. سیستم‌های تشخیص گوش با استفاده از دستگاه‌هایی که در گوش قرار می‌گیرند، این الگوها را ثبت و تجزیه و تحلیل می‌کنند. سپس با استفاده از الگوریتم‌های شناسایی، الگوی گوش فرد را با الگوهای ثبت شده مقایسه می‌کنند تا هویت او تأیید شود.

7. تطبیق DNA

تطبیق DNA یکی از روش‌های بیومتریک است که بر اساس الگوی منحصر به فرد DNA هر فرد عمل می‌کند. در این روش، نمونه‌ای از DNA فرد گرفته می‌شود و سپس با استفاده از تکنیک‌های مختلفی مانند PCR و الکتروفورز، الگوی DNA استخراج و تجزیه و تحلیل می‌شود. با مقایسه الگوی استخراج شده با پایگاه داده‌های DNA، هویت فرد تأیید می‌شود.

8. تشخیص بو

در این روش، بر اساس الگوهای بویایی منحصربه‌فرد، هویت شخص تشخیص داده می‌شود. سیستم‌های تشخیص بو معمولاً از سنسورها یا دستگاه‌هایی استفاده می‌کنند که بوها را تشخیص می‌دهند و الگوهای بویایی را ثبت و تجزیه و تحلیل می‌کنند. با مقایسه الگوهای بویایی با الگوهای ثبت شده، هویت فرد تأیید می‌شود. پس از ویژگی‌های بوی بدن برای شناسایی افراد استفاده می‌شود.

داده‌های بیومتریک چگونه ذخیره می‌شوند؟

ذخیره‌سازی داده‌های بیومتریک شامل سه جز است:

• حسگر برای جمع‌آوری داده‌های ورودی
• رایانه برای پردازش و ذخیره آن
• نرم افزار که به عنوان واسطه بین دو موردی که گفته شد عمل می‌کند.

حسگر امنیت بیومتریک اطلاعات شما را در هر حیطه‌ای که کار می‌کنید، ثبت خواهد کرد و سپس این اطلاعات به فرمت دیجیتال تبدیل خواهند شد. این اطلاعات در رایانه ذخیره و رمزگذاری خواهند شد.

هنگامی که می‌خواهید در برابر یک نرم افزار بیومتریک هویت خود را ثبت کنید، نرم افزار ورودی شما را با ان چیزی که از قبل ذخیره کرده است مطابقت می‌دهد.

مزایای امنیت بیومتریک

امنیت بیومتریک رفته رفته در حال تبدیل شدن به یک استاندارد در تمامی صنایع است. این فناوری روز‌به‌روز بیشتر مورد استقبال مردم قرار خواهد گرفت؛ زیرا استفاده از آن راحت است و سطوح بالایی از امنیت را فراهم خواهد کرد.

در اینجا چند نمونه از مزایای اصلی امنیت بیومتریک اورده شده است:

• هک کردن آن دشوار است

هک کردن سیستم های بیومتریک به دلیل پیچیده بودن داده‌های آن فوق‌العاده دشوار است. درست است که امنیت بیومتریک را مانند گذرواژه‌ها نمی‌توان حدس زد یا با هر راه حلی آن‌ها را باز کرد اما باز هم می‌توان این سیستم را به خطر انداخت. در استفاده از امنیت بیومتریک و حتی گذرواژه‌ها سعی داشته باشید که از two step verification  یا احراز هویت دو مرحله‌ای استفاده کنید.

• استفاده از آن راحت و آسان است

اسکنرهای بیومتریک بسیار سریع‌تر از تایپ رمز عبور، جست‌وجوی کلید یا وارد کردن پین است. امنیت بیومتریک همچنین به حفظ کردن رمزها و گذرواژه‌های سخت نیازی ندارد و فراموش شدنی نیست.

• همیشه در دسترس است

شما ممکن است که تلفن همراه، کلید و یا کارت خود را گاها فراموش کنید اما استفاده از امنیت بیومتریک این محدودیت را برای شما ازبین برده است. اسکنرهای بیومتریک به شما امکان می دهند در هر کجا که هستید، بدون نیاز به دستگاه‌های احراز هویت اضافی وارد سیستم شوید.

امنیت بیومتریک تا چه حد ایمن است؟

امنیت بیومتریک از هر لحاظی ممکن است نسبت به روش‌های دیگر از امنیت بالاتری برخوردار باشد. اما همان ویژگی‌هایی که داده های بیومتریک را برای احراز هویت بسیار مناسب می کند، آن را در معرض آسیب‌پذیری‌ها و خطرات خاصی نیز قرار می دهد. در ادامه برخی از مهم‌ترین نگرانی‌هایی که می‌توان راجع به امنیت بیومتریک داشت أورده شده است:

• هک شدن:

استفاده از سیستم امنیت بیومتریک یک هدف پر سود برای سارقین سایبری است و ان‌ها را ناخوداگاه به سوی خود جذب می‌کند. هر چه بیشتر ویژگی‌های بیومتریکی خود را دستگاه‌های متفاوت اسکن کنید، احتمال دزدیده شدن ان توسط همرها بیشتر است.

• خطر بالا:

شما می توانید رمز عبور را تغییر دهید، اما نمی‌توانید جزئیات بیومتریک خود را تغییر دهید. اگر داده‌های بیومتریک شما به سرقت رفته یا گم شوند، ممکن است برای همیشه در معرض خطر قرار بگیرید.

کدام نوع از امنیت بیومتریک ایمن‌تر است؟

از بین ا نواع مختلف امنیت بیومتریک می‌توان گفت که تشخیص رگ از میان همه ایمن‌تر است. امنیت بیومتریک از نوع تشخیص رگ همانند تشخیص عنبیه بسیار امن است. این فناوری بیومتریک از الگوهای منحصربه‌فرد رگ‌های بدن افراد استفاده می‌کند. این فناوری بیومتریک در سال ۲۰۰۴ در صنعت بانکداری برای امنیت مورد استفاده قرار گرفته است. از انجایی که رگ‌های بدن انسان زیر پوست قرار گرفته‌اند تقریبا می‌توان گفت که هک کردن آن ها ناممکن است. فوجیتسو یکی از محققان ژاپنی در زمینه فناوری بیومتریک پس از تحقیقات فراوان ادعا می‌کند که نرخ تقلب در این روش کمتر از ۰.۰۰۰۰۸ درصد است.

تشخیص الگوی رگ به کاربر نیاز دارد که یک تلفن هوشمند یا تبلت مجهز به دوربین نزدیک به مادون قرمز داشته باشد. علاوه بر این، دوربین باید بتواند الگوهای منحصر به فرد رگ های کف دست، انگشت یا حتی چشم را تشخیص دهد. پس از گرفتن عکس از رگ‌ها، نرم افزار بیومتریک تصاویر را با ویژگی های عروقی موجود در فایل مقایسه می‌کند.

امنیت بیومتریک در چه صنایعی استفاده می شود؟

 تکنولوژی بیومتریک در حوزه امنیت و صنعت به شدت استفاده می‌شود. این فناوری بر اساس شناسایی و تحلیل ویژگی‌های فیزیولوژیک یا رفتاری فرد از قبیل اثر انگشت، تشخیص چهره، اسکن عنبیه، شناسایی صدا و امضا است. در زیر، برخی از صنایعی که از امنیت بیومتریک در آن استفاده می‌شود را ذکر کرده‌ایم:

 

1. اجرای قانون: بیومتریک در اجرای قانون به منظور شناسایی و تشخیص هویت متهمان، جلوگیری از سوءاستفاده و تقلب هویتی همچنین رصد و کنترل ورود و خروج افراد در محل‌های حساس مورد استفاده قرار می‌گیرد.
2. امور مهاجرت و گمرک: در سیستم‌های مهاجرت و گمرکی، بیومتریک به منظور تشخیص هویت ورود و خروج افراد در مرزها و فرودگاه‌ها استفاده می‌شود. این فناوری می‌تواند از طریق اسکن اثر انگشت، تشخیص چهره و سایر ویژگی‌های بیومتریکی هویت افراد را تأیید کند.
3. خدمات بهداشتی و درمانی: در صنعت بهداشت و درمان، بیومتریک برای شناسایی و امنیت بیماران و پرسنل در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و دیگر مراکز درمانی استفاده می‌شود. این فناوری می‌تواند تشخیص هویت بیماران را در هنگام ورود به مراکز بهداشتی و درمانی سریعتر و دقیق‌تر کند.
4. خدمات مدنی: در سیستم‌های خدمات مدنی، بیومتریک به منظور تشخیص هویت شهروندان در فرآیندهایی مانند ثبت نام رسمی، صدور اسناد هویتی، رای‌گیری انتخابات و سایر خدمات مدنی استفاده می‌شود.
5. امنیت: در صنعت امنیتی، بیومتریک برای کنترل دسترسی فیزیکی به ساختمان‌ها، مناطق محدود و سیستم‌های محافظتی استفاده می‌شود. این فناوری می‌تواند از طریق تشخیص اثر انگشت، تشخیص چهره و سایر ویژگی‌های بیومتریکی دسترسی غیرمجاز را متوقف کرده و امنیت فیزیکی را بهبود بخشد.
6. کالاهای تجاری: در صنایع تجاری، بیومتریک برای مدیریت و کنترل دسترسی به منابع و سیستم‌های مهم استفاده می‌شود. به عنوان مثال، برای ورود به دفتر‌ها، انبارها یا سیستم‌های پرداخت الکترونیکی، تشخیص اثر انگشت می‌تواند به عنوان یک روش امن و دقیق برای شناسایی و احراز هویت فرد استفاده شود.

علاوه بر این، بیومتریک همچنین در صنایع بانکی، حمل و نقل، ارتباطات، فناوری اطلاعات و سایر صنایع نیز استفاده می‌شود. این فناوری امکان شناسایی دقیق و آسان هویت فرد را فراهم می‌کند و بهبود امنیت و کارایی سیستم‌ها را ممکن می‌سازد.

 

سخن پایانی

امنیت بیومتریک یک رویکرد پیشرفته در تأیید هویت و حفاظت از اطلاعات است. این روش با استفاده از ویژگی‌های منحصربه‌فرد و فیزیولوژیکی افراد، مانند اثر انگشت، چهره، عنبیه چشم، صدا و بسیاری دیگر، هویت افراد را شناسایی می‌کند. امنیت بیومتریک دارای چندین مزیت است که مهم‌ترین آن این که ویژگی‌های بیومتریکی فردی منحصربه‌فرد و تقریباً غیرقابل تقلب هستند و این باعث می‌شود سطح امنیت بالا و دقت شناسایی در این روش بهبود یابد. امنیت بیومتریک به عنوان یک رویکرد پیشرفته، در حوزه‌های مختلف مانند کنترل گذرنامه، سیستم‌های بانکی، امنیت سازمانی و احراز هویت در سیستم‌های مختلف به کار می‌رود. همچنین، این تکنولوژی به دلیل ویژگی‌های بیومتریک مورد استفاده، مقاومت بیشتری در مقابل سرقت اطلاعات دارد. با توسعه روزافزون این فناوری، آینده امنیت بیومتریک به نظر پر از فرصت‌های نوآورانه است.

سوالات متداول

• امنیت بیومتریک چیست؟

امنیت بیومتریک به مجموعه‌ای از روش‌ها کفته می‌شود که ار انها برای کنترل و برقراری امنیت با استفاده از پیژگی‌های بیولوژیکی، رفتاری و فیزیکی بهره می‌گیرند.

• أنواع امنیت بیومتریک کدامند؟

نمونه خون، بزاق، مو، تشخیص صدا، تشخیص چهره، اسکن اور انگشت، سنسور ضربان قلب، تشخیص رگ، تشخیص مدل لاله گوش، تطبیق DNA ، تشخیص بو

• مزایای استفاده از امنیت بیومتریک چیست؟

هک کردن آن دشوار است، در دسترس و اسان است، استفاده از آن راحت است.

• کدام نوع از امنیت بیومتریک ایمن‌تر است؟

استفاده از امنیت بیوماریک تشخیص رگ به این دلیل که رگ‌های بدن در زیر پوست قرار دارند و باید یک دستگاه پیشرفته مادون قرمز برای اسکن ان استفاده مرد پس جز امن‌ترین روش‌های امنیت بیومتریک محسوب می شود.

• معایب استفاده از امنیت بیومتریک بیولوژیکی چیست؟

تجزیه و تحلیل آن کند است پس زیاد نمی‌تواند برای همه مراکز مورد استفاده قرار گیرد.