شما به‌عنوان یک مدیر یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین افراد در محیط کار هستید. مدیریت افراد یا People Management اصول و ریزه‌کاری‌های خاص خودش را دارد. علم مدیریت به ما می‌گوید سبک‌های مختلفی برای مدیریت افراد وجود دارد که هرکدام شرایط و فاکتورهای مخصوص به خود را دارند. اصول صحیح مدیریت افراد نیاز به آموزش دارد. هر چند مدیربودن به‌ظاهر کار راحت و لذت‌بخشی است، همه‌چیز آن‌طور که به نظر می‌رسد نیست. به نظر شما مدیریت افراد به چه ویژگی‌هایی نیاز دارد و مدیریت رفتار سازمانی نیازمند چه خصوصیاتی است. یک نکته درباره مدیریت وجود دارد و آن هم سخت‌بودن این سمت است. مدیریت قطعاً شغل آسانی نیست و هر چقدر مجموعه بزرگ‌تر باشد، این کار سخت‌تر می‌شود.
مدیریت کاری هنرمندانه و ظریف است و باید بتواند رسیدن به هدف را در سازمان راحت‌تر کند. گاهی مواقع رفتارهای نادرست مدیریت سبب می‌شود که کارمندان تنها از سر وظیفه و اجبار کارشان را انجام بدهند و کیفیت کار و درنهایت بازده کار پایین بیاید. یک مدیر خوب می‌تواند با برخورد درست کیفیت کار کارمندان را بالا ببرد و تعهد به سازمان را پرورش بدهد. مدیر چه خصوصیاتی می‌تواند داشته باشد تا شکاف مدیریتی خود را با پرسنل از بین ببرد؟ پیش از هر چیز باید بدانیم مدیریت پرسنل چیست و چه شرایطی دارد.
مدیریت افراد چیست؟
مدیر یک سازمان وظایف مختلفی دارد که یکی از آن‌ها مدیریت پرسنل است؛ درواقع این کار به‌صورت استخدام، حفظ نیرو انسانی و ارزیابی عملکرد کارکنان، هدایت نیروی افراد برای کمک به اهداف سازمانی فردی و اجتماعی و غیره تعریف شده است. گاهی مواقع افراد ممکن است مدیریت پرسنل را به‌عنوان مدیر بشناسند، اما درواقع مدیریت پرسنل وظایف بخش منابع انسانی در سازمان یا مدیریت پرسنل را شامل می‌شود که مدیر پرسنل هم همگام با همین بخش کار می‌کند. هر چقدر مدیریت پرسنل و هدایت آن‌ها به شیوه بهتری انجام شود، می‌تواند تأثیر مثبتی در رسیدن شرکت به اهداف خود داشته باشد.
در شرکت‌های بزرگ برای اینکه مدیریت پرسنل به‌خوبی انجام شود، یک مدیر جداگانه برای این سمت انتخاب می‌شود. این فرد باید بتواند ارتباط خوب و مؤثری با دیگران برقرار کند. همچنین باید بداند با هرکس با هر خصوصیت چطور باید برخورد کند و چطور می‌تواند برای حل مشکلات کارکنان مؤثر باشد.
شرح وظایف مدیر People Management
مدیریت بخش مسئولیت کارمندان را بر عهده دارد. وظایف و کارهای این سمت به‌صورت خلاصه در زیر آمده است. مدیر سیاست‌های مربوط به کارمندان یا نیروی کار را مشخص می‌کند، به تمام مدیران و بخش‌های مختلف مانند خط تولید روابط عمومی و غیره مشاوره می‌دهد و در زمان بروز مشکلات کاری آن‌ها را راهنمایی و هدایت می‌کند.
همچنین به‌عنوان یک مشاور مشکلات و شکایات کارمندان را بررسی کرده و برای حل آن‌ها به کارمندان کمک می‌کند. مدیریت پرسنل باید ارتباط مستقیم با کارمندان داشته باشد و بتواند فعالیت‌های خود را به بهترین شکل ممکن انجام دهد. یکی دیگر از وظایف مدیریت پرسنل برنامه‌ریزی نیروی انسانی، کارهای استخدام و آموزش و توسعه فردی و کاری هر نیروست.
یک مدیر باید بداند چطور با کارکنان خود رفتار کند تا مشکلات را حل کرده و درنتیجه امکان بروز مشکلات را به‌مراتب کمتر کند. اینکه مدیریت پرسنل در هر موقعی رفتاری از خودش نشان دهد و عملکرد وی چطور باشد، بسته به شرایط ممکن است تغییر کند. یک مدیر لایق این نکته‌ها را می‌داند و آن‌ها را مدنظر قرار می‌دهد.
[irp posts=”8927″ ]
شیوه برخورد مدیر با کارکنان
مدیر بیش از هرکس در هر سمت دیگری باید روی رفتار خودش دقیق شود و روی خودش کار کند. مدیریت پرسنل به‌خاطر اینکه کاری است که با انسان‌ها سر و کار دارد، باید مهارت‌های ارتباطی خوبی داشته باشد و نیاز دارد انعطاف‌پذیر باشد و شرایط غیر قابل پیش‌بینی را کنترل کند. اولین مسئله‌ای که مدیریت پرسنل باید به آن توجه کند، نحوه برخورد با کارکنان است. در اصل زمانی که شرایط عادی است، مدیر باید رفتار مناسب و کنترل‌شده با پرسنل داشته باشد.
ممکن است در شرایط غیرعادی و زمانی که مشکلاتی ایجاد می‌شوند، لازم باشد تغییراتی را در دستور کار قرار دهد و به نحوه دیگری رفتار کند. با توجه به اینکه فعالیت‌های مؤسسه یا شرکت چیست و شرایط چگونه است، نحوه برخورد مدیر پرسنل هم متفاوت خواهد بود. در ابتدا دو نوع سبک مدیریتی را تعریف کرده و بهترین برخورد مدیریت پرسنلی را در شرایط مختلف بررسی می‌کنیم:
. سبک مشارکتی
با توجه به نوع شرکت و میزان بلوغ کارکنان هر یک از آن‌ها می‌توانند در بخشی از وظایف مربوط به قسمت خودشان با مدیر مشارکت داشته باشند. نیازی نیست مدیر تمام کارها را خودش انجام دهد و وظایف خود را بیشتر کند. این سبک مدیریت، مدیریت مشارکتی نامیده می‌شود.
. سبک آمرانه
برخی شرکت‌ها و مؤسسات نیازمند جدیت و سختگیری بیشتری هستند و باید سبک آمرانه برای مدیریت آن‌ها انتخاب شود. مؤسسات نظامی بهترین مثال برای این سبک مدیریت هستند.
اصول و تکنیک‌های صحیح مدیریت افراد در سازمان
خیلی از مدیران و صاحبان کسب و کارها برای اینکه بهترین شیوه مدیریت را پیدا کنند، همواره به‌دنبال روش‌های نوین و ترفندهای خلاقانه هستند. برای بیشتر این افراد انجام این کار از هر کار دیگری سخت‌تر است؛ چراکه در اینجا ما با انسان‌ها سر و کار داریم. هر فردی ویژگی‌های اخلاقی مختص به خودش را دارد و سبک مدیریتی خاصی برای او مورد نیاز است. از آنجا که نیروی انسانی مهم‌ترین سرمایه یک سازمان به شمار می‌رود، باید به راه‌های مختلف برای مدیریت هرچه بهتر آن مطلع باشیم. این روش‌ها در بیشتر محیط‌ها و موارد مؤثر و کاربردی هستند.
[irp posts=”8586″ ]
انتخاب سبک مدیریت افراد زیردست باید چطور باشد؟
شما به‌عنوان یک مدیر یا صاحب کسب و کار باید پیش از انجام هر کاری سبک مدیریت پرسنل خاص خود را انتخاب کنید. علم مدیریت به ما می‌گوید سبک‌های مدیریتی مختلفی برای مدیریت پرسنل زیردست وجود دارند که در بالا هم به دو مورد آن اشاره کردیم. انتخاب درست‌ترین روش تعیین‌کننده میزان موفقیت شما و کیفیت و شیوه اداره سازمان توسط شما و مدیریت رفتار سازمانی در شرکت است.
به‌طورکلی سبک مدیریت را می‌توان در دو طیف آمرانه و مشارکتی در نظر گرفت. در طیف آمرانه بیشتر امور از طریق نظرات و دستور مستقیم مدیر انجام می‌شود. در این روش کنترل و سخت‌گیری‌های بیشتر و آزادی کارکنان کمتر و البته مدیر پرمشغله‌تر است. اما در روش مشارکتی کارکنان بنا به صلاح‌دیدشان به انجام امور می‌پردازند و نظارت و کنترل روی آن‌ها کمتر است. برای مجموعه شما کدام روش کارسازتر است؟
یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای انتخاب روش مناسب، شناختی است که از کارمندان دارید. با توجه به این شناخت باید مشخص کنید کدام سبک مدیریت برای مجموعه شما مناسب‌تر است. طبیعی است کسانی که موقع استخدام اطلاعات کمی درخصوص نحوه انجام کارها و فرایندها دارند، باید به‌طورکلی با همه‌چیز آشنا شوند. پس تا مدت‌ها باید مجموعه به‌صورت آمرانه مدیریت شود و به‌مرور زمان با شیوه مشارکتی شروع به مدیریت مجموعه بکنید. به عبارتی حتی در شیوه مشارکتی هم در ابتدا باید شیوه آمرانه لحاظ شود.
در مدیریت افراد چطور از پاداش استفاده کنیم؟
پاداش یا تشویق یکی از عوامل اصلی انگیزه‌دهنده اجبار افراد برای انجام یا انجام ندادن یک کار خاص است. در علم مدیریت هم پاداش را می‌توان بهترین روش مدیریت کارکنان دانست. پاداش باید به کارها و فعالیت‌هایی تعلق بگیرد که مطلوب و سازنده باشند. توجه کنید پاداش همیشه اثر بیشتری از تنبیه دارد و بهتر است همیشه از آن استفاده شود. با این حال برای اثرگذاری بهتر باید به چند نکته توجه کنید.
ابتدا آنکه پاداش نباید یک برنامه رسمی و جزئی از حقوق و دستمزد باشد؛ زیرا این کار اثرگذاری آن را به حداقل می‌رساند، بلکه باید طوری باشد که کارکنان تفاوت بین رفتار مطلوب و نامطلوب را به‌وسیله پاداش به‌موقع درک کنند. نیازی نیست پاداش همیشه مادی باشد. تشکرکردن از کارکنان موفق در حضور دیگران، دادن لوح‌های یادبود، دادن مرخصی تشویقی و غیره نیز می‌توانند پاداش تلقی شوند.
دقت کنید دادن پاداش حساسیت زیادی دارد؛ یعنی همان‌طور که دادن پاداش بجا می‌تواند سازنده باشد، پاداش منفی و نابجا هم می‌تواند مخرب باشد. از این مسئله مهم‌تر آن است که پاداش باید خیلی سریع بعد از عملکرد مطلوب ارائه شود. کارکنان با این کار احساس می‌کنند به عملکرد مطلوب آن‌ها به‌سرعت پاسخ داده شده است. درنهایت باید توجه کنید که دادن پاداش بهتر است در حضور دیگر کارمندان انجام شود تا علاوه بر اینکه کارمند درستکار تشویق شود، کارمندان دیگر هم برای دریافت پاداش، انگیزه بگیرند.
یکی از ابزارهایی که به مدیران جهت تعیین پاداش منصفانه کمک موثری می‌کند، دستگاه حضور و غیاب است.
[irp posts=”9773″ ]
. بی‌عدالتی‌ها را جدی بگیرید
نکته مهمی که در مدیریت افراد وجود دارد، این است که باید ناعدالتی‌ها را جدی بگیرید. در سازمان‌ها و محل کار نباید هیچ‌گونه تبعیضی وجود داشته باشد یا در صورت بروز آن نباید نادیده گرفته شود. ناعدالتی‌ها باعث اعتراض می‌شوند که در بسیار از موارد این اعتراضات به‌صورت پنهانی به سازمان‌ها ضربه می‌زنند؛ برای مثال اگر فرد از تبعیض در ادعای دستمزد ناراضی بود، باید مدیر توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته باشد و درصدد رفع آن بربیاید.
دقت کنید که سرکوب‌کردن این اعتراضات و تبدیل آن‌ها به اعتراضات پنهانی درنهایت ضربه مهلکی به سازمان خواهد زد. ناعدالتی‌ها و تبعیض‌هایی که معمولاً کارکنان از آن گلایه دارند، مواردی مانند کم‌بودن حقوق یا پارتی‌بازی و استفاده از روابط در سازمان است. هر نوع نارضایتی می‌تواند عواقب بدی داشته باشد. مثلاً خویشاوند سالاری سبب ایجاد بی‌انگیزگی و بی‌اعتمادی در کارکنان می‌شود و درنهایت بازده کاری آن‌ها را تا اندازه زیادی کاهش می‌دهد.
. یاد بدهید و یاد بگیرید
در مدیریت رفتار سازمانی آموزش پایه و اساس مدیریت کارکنان را تشکیل می‌دهد پس از همان روز اول استخدام افراد باید آن را جدی بگیرید. این کار مزیت‌های زیادی دارد. ابتدا آنکه آن‌ها با روش‌های انجام کار و فرایندهای متعدد آشنا می‌شوند. پس میزان خطا و اشتباه در بین آن‌ها به‌شدت کمتر می‌شود. از طرف دیگر کارکنانی که از سازمان خود آموزش می‌بینند، معمولاً به آن بیشتر وفادار هستند؛ چراکه نوعی حس تعلق‌خاطر به سازمان دارند. یکی از مهم‌ترین آموزش‌ها این است که افراد را با فرهنگ و ویژگی‌های مختص به سازمان آشنا کند.
به عبارتی از همان اول کارکنان باید با قواعد و اصول حاکم بر سازمان آشنا شوند و به‌مرور خودشان را با آن تطبیق دهند. آموزش به‌موقع کارکنان تا اندازه زیادی از هدررفت هزینه و وقت در آینده جلوگیری می‌کند. در خیلی از مواقع کارمندان ایده‌های خوبی دارند که می‌توان از آن‌ها برای مدیریت بهتر استفاده کرد.
[irp posts=”8406″ ]
. سیستم حقوق و دستمزد خوب ایجاد کنید
برای مدیریت افراد به بهترین شیوه باید حقوق و دستمزد خوبی به آن‌ها بدهید؛ چراکه می‌توان به رفتارهای آن‌ها جهت و سمت و سو داد؛ پس بهتر است از همان آغاز یک سیستم طراحی کرد که کارکنان به‌وسیله آن کاملاً مدیریت و هدایت شوند. سیستم حقوق و دستمزد باید طوری باشد که انگیزه افراد را برای اجرایی‌کردن هر چه بهتر وظایفشان و رسیدن به اهداف شرکت بالا ببرد. برخی اوقات این سیستم به شیوه‌ای طراحی می‌شود که ممکن است سبب بی‌عدالتی شود یا اینکه انگیزه را بالا نبرد. اگر در زمینه مدیریت کارکنان خود دچار چالش هستید یا قصد دارید بهترین روش مدیریت کارکنان را در سازمان خود استفاده کنید، حتماً از تخصص و دانش یک مشاور منابع انسانی استفاده کنید.
موارد کلیدی برای مدیریت افراد چیست؟
به‌جز عناوینی که در بالا خواندید، چند نکته کلیدی وجود دارد که در ادامه آن‌ها را بررسی کرده‌ایم:
- برای انجام یک کار روی شیوه خاصی تأکید نداشته باشید و اجازه دهید کارکنان آزادی عمل و البته ابتکار عمل داشته باشند. دقت کنید که دانش و تجربه در کنار هم به موفقیت کمک می‌کنند و هیچ‌کدام به‌تنهایی کارساز نیستند.
- از هر فرصتی برای استخدام بهترین کارمند استفاده کنید.
- به یاد داشته باشید رعایت استانداردهای محیط کار در درجه اول به عهده شماست.
- بدون دلیل بین کارکنان تبعیض قائل نشوید.
- از مشورت‌گرفتن و نظرخواهی با نیروی جوان ابایی نداشته باشید.
- با رفتارهای هیجانی و ضد و نقیض اعتماد کارکنان را سلب نکنید.
- در ایجاد فضای رقابتی تلاش کنید.
- برای ارتقای سطح دانش و افزایش بهره‌وری در سازمان، کلاس‌های آموزشی بر پا کنید و از لوازم مک آموزشی استفاده کنید.
- دقت کنید توبیخ کارکنان باید متناسب با اشتباهی باشد که مرتکب شده‌اند.
- در مواقع لازم با قاطعیت جواب منفی بدهید.
- تلاش کنید با اصول ساده روان‌شناسی و با برخورد با افراد آشنا باشید.
- طوری رفتار کنید که الگوی کارکنان باشید و آن‌ها بتوانند آینده کاری‌شان را در قالب کاراکتر شما تصور کنند.
- هرگز در حضور کارکنان پشت سر پرسنل دیگر بدگویی نکنید.
- به سلسله‌مراتب دقت کنید و آن را رعایت کنید و رعایت آن را به پرسنل دیگر هم گوشزد کنید.
- به تلاش زیردستانتان بی‌توجه نباشید.
- با وسواس بیهوده وقت را هدر ندهید.
- سطح توقعتان از هر پرسنل را با سطح دانش، تجربه و مهارت او تطابق دهید.
- خواسته‌های خودتان و اهداف مجموعه را به‌روشنی برای کارکنان مشخص کنید.
- رفتارهای عصبی و پرخاشگرانه نداشته باشید.
- انتقام‌جو نباشید.
