آیا از اهمیت مدیریت رفتار سازمانی در شرکت آگاه هستید؟ همه مشاغل و کارها دارای فرهنگ داخلی هستند که مختص شرکت آنهاست. هر کارمند نه تنها دارای یک مجموعه مهارت خاص است، بلکه دارای شخصیتی با ارزش و باورهای ذاتی است و این ارزشها و باورها چگونگی کیفیت کار آنها را در گروههای کاری با سایر کارکنان و مدیریت تعیین میکند. رفتار سازمانی مطالعه چند رشتهای از مشاغل و فرآیندهای سازمانی است که به ایجاد سازمانهای کارآمدتر و منسجمتر کمک میکند.
محققان در زمینه رفتار سازمانی، دریافتهاند که تحقیقات علمی را میتوان برای مدیریت پرسنل به کاربرد تا بهترینها را در کار به نمایش بگذارد و موفقیت کلی یک سازمان را بهبود بخشد. مطالعات در زمینههای رشتههای روانشناسی، جامعهشناسی، روانشناسی اجتماعی، مردمشناسی، علوم سیاسی و اقتصاد همگی در تحقیقات سازمانی مشارکت داشتهاند.
اساس رفتار سازمانی چیست؟
چرا افراد در یک محیط سازمانی رفتار خاصی دارند؟ چه عواملی بر عملکرد شغلی، تعامل کارکنان، تعهد شغلی، رهبری و سبکهای مدیریتی تأثیر میگذارد؟ افراد این موضوع را برای دههها مطالعه کردهاند تا راههایی برای افزایش عملکرد سازمانی بیابند. رفتار سازمانی، زیرمجموعهای از فعالیتهای مدیریتی است که به درک، پیشبینی و تأثیرگذاری بر رفتار فردی در محیط سازمانی مربوط میشود.
رفتار سازمانی، شاخهای از علوم اجتماعی است که به دنبال ایجاد نظریههایی است که میتواند برای پیشبینی، درک و کنترل رفتار در سازمانهای کاری به کار رود. رفتار سازمانی عبارت است از مطالعه و به کارگیری دانش در مورد نحوه ارزیابی عملکرد کارکنان در یک سازمان، این یک ابزار انسانی برای منافع انسان است که به طور گسترده در مورد رفتار افراد در همه انواع سازمانها اعمال میشود. همچنین، رفتار سازمانی مطالعه عملکرد و فعالیتهای گروهی و فردی در یک سازمان است. رفتار سازمانی پویاییهای رفتاری را توصیف میکند که بین گروهها و افراد در یک محیط سازمانی رخ میدهد. پنج عنصر زیر برای مطالعه رفتار سازمانی کلیدی هستند:
- مردم
- ساختار
- فنآوری
- سیستم اجتماعی
- محیط
درک این عناصر و روابط متقابل پویای آنها میتواند به رهبران کسبوکار کمک کند تا به اهداف کوتاهمدت و بلندمدت برای بهبود بهرهوری و موفقیت کارکنان از طریق اطلاعرسانی به استراتژیهای پیرامون آموزش، توسعه مداوم، همکاری و فرآیندهای نیروی کار دست پیدا کنند.
ویژگیهای رفتار سازمانی
از تعاریف فوق، ویژگیهای زیر در رفتار سازمانی پدیدار میشود:
- رویکرد رفتاری به مدیریت:
رفتار سازمانی بخشی از کل مدیریت است که نشاندهنده رویکرد رفتاری مدیریت است. رفتار سازمانی به دلیل اهمیت رفتار انسانی در سازمانها بهعنوان یک حوزه مطالعاتی متمایز مطرح شده است.
- رابطه علت و معلولی:
رفتار انسان عموما بر حسب رابطه علت و معلولی تلقی میشود و نه از نظر فلسفی، و به پیشبینی رفتار افراد کمک میکند. از این کلیات است که مدیران میتوانند برای پیشبینی تأثیر فعالیتهای خاص بر رفتار انسان استفاده کنند.
- رفتار سازمانی شاخهای از علوم اجتماعی است:
رفتار سازمانی بهشدت تحت تأثیر چندین علم اجتماعی دیگر است. روانشناسی، جامعهشناسی و انسانشناسی که مجموعهای غنی از تحقیقات را از این رشتهها را ارائه میدهد.
- سه سطح تجزیه و تحلیل:
رفتار سازمانی شامل مطالعه سه سطح تحلیل یعنی رفتار فردی، رفتار بین فردی و رفتار خود سازمان است. حوزه رفتار سازمانی همه این سطوح را به عنوان مکمل یکدیگر در بر میگیرد.
- علم و هنر:
رفتار سازمانی، همچنین یک هنر است. میتوان گفت دانش نظاممند درباره رفتار انسان یک علم و به کارگیری دانش و مهارتهای رفتاری یک هنر است. رفتار سازمانی یک علم دقیق نیست زیرا نمیتواند دقیقا رفتار افراد در سازمانها را پیشبینی کند. در بهترین حالت یک مدیر میتواند تا حد محدودی تعمیم دهد و در بسیاری از موارد باید بر اساس اطلاعات جزئی عمل کند.
- مجموعهای از نظریه، تحقیق و کاربرد:
رفتار سازمانی شامل مجموعهای از تئوری، تحقیق و کاربرد است که به درک رفتار انسان در سازمان کمک میکند. همه این تکنیکها به مدیران کمک میکند تا مشکلات انسانی در سازمانها را حل کنند.
- هم برای سازمان و هم برای افراد مفید است:
رفتار سازمانی فضایی را ایجاد میکند که در آن هم سازمان و هم افراد از یکدیگر سود میبرند. جو معقولی ایجاد میشود تا کارکنان رضایت بسیار مورد نیاز را کسب کنند و سازمان به اهداف خود دست یابد.
- تفکر منطقی:
رفتار سازمانی یک تفکر منطقی در مورد افراد و رفتار آنها فراهم میکند. هدف اصلی رفتار سازمانی، تبیین و پیشبینی رفتار انسانی در سازمانهاست تا بتوان موقعیتهای نتیجهبخشی را ایجاد کرد.
ماهیت رفتار سازمانی
رفتار سازمانی در مطالعه رفتار انسانی در سازمانهاست. هرگاه فردی به سازمانی ملحق میشود، مجموعهای از ویژگیهای شخصی منحصربهفرد، تجربیات سایر سازمانها و پیشینه شخصی را با خود به ارمغان میآورد. رفتار سازمانی در مرحله اول باید به دیدگاه منحصربهفردی که هر فرد به محیط کاری ارائه میدهد، نگاه کند.
مرحله دوم رفتار سازمانی، مطالعه پویایی نحوه تعامل افراد ورودی با سازمان گستردهتر است. هیچ فردی نمیتواند در انزوا کار کند. او به طرق مختلف با افراد دیگر و سازمان در تماس است. فردی که به یک سازمان جدید میپیوندد، باید با همکاران، مدیران، سیاستها و رویههای رسمی سازمان و غیره در تماس باشد و حضوری فعال داشته باشد حتی در شرکتهایی که افراد به صورت دورکار فعالیت می کنند حضور گاه گاه آنها که در دستگاه کنترل تردد ثبت میشود میتواند باعث تماس بیشتر افراد و بهبود رفتار سازمانی باشد.
رفتار سازمانی باید از منظر خود سازمان نیز مورد مطالعه قرار گیرد زیرا یک سازمان قبل از پیوستن یک فرد خاص به آن وجود دارد و پس از خروج او از سازمان به حیات خود ادامه میدهد. بنابراین، OB مطالعه رفتار انسان در سازمان، تعامل فرد با سازمان و خود سازمان است. این عوامل تحت تأثیر محیط بیرونی قرار میگیرد که افراد و سازمان در آن وجود دارند.
بنابراین، میتوان گفت که نمیتوانیم رفتار فردی را بهطور کامل بدون یادگیری چیزی در مورد سازمان مطالعه کنیم. از سوی دیگر نمیتوان سازمانها را بدون مطالعه رفتار افراد شاغل در آن مطالعه کرد. به این دلیل که سازمان بر افرادی که در آن کار میکنند، تأثیر میگذارد و تحت تأثیر آنها نیز قرار میگیرد. علاوهبراین، هم افراد و هم سازمان تحت تأثیر محیط بیرونی هستند. بنابراین، حوزه رفتار سازمانی یک حوزه پیچیده و در پی آن است که بر کل بوم عامل انسانی در سازمانها که علل و آثار چنین رفتاری را در بر میگیرند، نور افکنده شود.
چرا رفتار سازمانی مهم است؟
مطالعه رفتار سازمانی در یک شرکت، بینشی در مورد نحوه رفتار و عملکرد در محل کار است. مدیریت رفتار سازمانی کمک میکند تا درک درستی از جنبههایی وجود داشته باشد که میتوانید کار کنید و عملکرد آنها را افزایش دهید و به سازمانها کمک کنید تا یک رابطه قوی و قابل اعتماد با کمک خود انجام دهند.
[irp posts=”8586″ name=”آشنایی با مدلهای مدیریت منابع انسانی در سازمانها”]
اکثر مردم در طول حرفه خود برای شرکتی کار کردهاند که در آن، افراد با هم هماهنگ نبودند، هیچکس دقیقا نمیدانست چه انتظاراتی دارند، یا جایی که رئیس در ارتقای کار گروهی شکست خورده است. عدم رعایت رفتار سازمانی در شرکت باعث ایجاد چنین مشکلاتی شده است. رفتار سازمانی میتواند به شما کمک کند تا فرهنگ کسب و کار را هدایت کنید و همچنین به مدیران کمک کند تا این فرهنگ را بهتر بشناسند که چگونه این فرهنگ به بهرهوری و حفظ شرکت آنها کمک میکند.
OB همچنین میتواند به مدیران کمک کند تا مهارتها و شخصیتهای یک نامزد شغلی بالقوه را در طول دوره ارزیابی کنند و به منابع انسانی این امکان را بدهند تا بهترین گزینه را برای بخشهای درون شرکت پیدا کنند. درحالیکه هرگز یک راه دقیق برای ارزیابی این موارد وجود ندارد، نظریه OB مجموعه دستورالعملهایی را برای کمک به سازمانها در ایجاد یک فرهنگ داخلی مثبت و زنده ارائه میکند.
یکی از اهداف اصلی رفتار سازمانی این است که بفهمد چه چیزی باعث افزایش انگیزه کارکنان میشود. نحوه اندازهگیری رضایت شغلی سازمانها متفاوت است، اما ویژگیهای معمولی شامل سیستمهای منصفانه و عادلانه، کار قانعکننده، شرایط کاری لذتبخش و سرپرستان خوب است. با درک این که چه چیزی باعث ایجاد انگیزه میشود، مدیران میتوانند سیاستهای خود را برای افزایش رضایت شغلی و در نتیجه افزایش بهرهوری، تنظیم کنند.
تاثیرات استفاده رفتار سازمانی در یک شرکت چیست؟
از مزایای کلیدی تحلیل رفتار سازمانی، ایجاد محیط کار مناسب برای کارکنان است. با توجه به این که بسیاری از کارمندان اکنون در خانه کار میکنند، برای رهبران کسب و کار مهم است که یک محیط کاری مثبت و توانمند ایجاد کنند تا ارتباط و همکاری یکپارچه تیم را تسهیل کنند. به این ترتیب، مطالعه رفتار سازمانی برای کسبوکارهایی که به دنبال سازگاری با اختلالات و چالشهای ناشی از مواردی مانند همهگیری یا تغییرات در نیروهای بازار هستند، ضروری است.
با مشاهده این روند از طریق تجزیه و تحلیل رفتار سازمانی، بسیاری از شرکتها ساختار مسطحتر، خطیتر (و نه سلسله مراتبی) را اتخاذ میکنند تا به کارکنان، آزادی بیشتری در مورد نحوه انجام وظایف خود یا همکاری با آنها ارائه دهند. چنین ساختاری تفاوتهای منحصربهفرد میان کارمندان را تشخیص میدهد و آنان را قادر میسازد تا صدای بیشتری داشته باشند و در تصمیمگیریهایی که بر آنها، تیمهایشان و سازمان بزرگتر تأثیر میگذارد، نقش داشته باشند. همچنین رهبران کسب و کار را قادر میسازد تا رابطه قویتری که ریشه در ارتباط، اعتماد و شفافیت با کارکنان خود دارد، ایجاد کنند.
انگیزه
هر فرد بر اساس تجربیات و دانش خود منحصربهفرد است. رفتار سازمانی مثبتگرا قادر است به رهبران کمک کند تا ابزارهای انگیزشی مورد نیاز برای پیداکردن بهترین روش خود را برای دستیابی به پتانسیل خود درک کنند. برای رهبران تجزیه و تحلیل ساختار سازمانی که میتواند به نفع کارمندان آنها عمل کند، بسیار مهم است. سالهای اخیر، شرکتهای بزرگی مانند گوگل به مدیریت سازمانی صافتری روی آوردهاند که آنها را قادر میسازد تا بهطور مستقل کار کنند و یافتههای خود را به اشتراک بگذارند تا دانش به دست بیاورند و در تصمیمگیری بیشتر مشارکت کنند.
[irp posts=”7692″ name=”راهکارهایی برای تقویت مشارکت کارمندان”]
کارایی
چند عامل وجود دارد که رفتارها میتواند بر عملکرد فرد تاثیر بگذارد. طبق مطالعات جدید، کسانی که با نگرش مثبت به محل کار میآیند، خلاقتر هستند و همچنین سطح استرس آنان کمتر است. در مقابل، شایعات و بیادبی باعث کاهش عملکرد، کاهش بهرهوری و کاهش رضایت شغلی کارمندان میشود. درگیریها در بین کارکنان شرکت، باعث ایجاد ارتباطات نادرست شده که باعث کمشدن روحیه میشود.
مدیریت رفتار سازمانی
سازمانی طراحی شده، تصمیمگیری را آسانتر میکند. این بدان معنی است که هر یک از اعضای تیم یا سازمان در نقشها و مسئولیتهای خود به خوبی آشنا هستند. برای آنها راحتتر است که مستقل عمل کنند، فعال باشند و ابتکار عمل داشته باشند. مدیران میتوانند وظایف خود را به سرعت محول و آنها را با توجه به مهارتها و تعیینکنندههای مختلف، پیگیری کنند. این کار تضمین میکند که همه چیز به خوبی اجرا میشود.
درک بیشتر
رفتار سازمانی در شرکت به مدیریت کمک میکند تا انگیزه و مهارتها و تواناییهای افراد را بسنجند. اگر مدیریت میخواهد کار گروهی کند، باید از تفاوتهای ظریف در سبکهای کاری نیز آگاه باشد. با یک ساختار رفتار سازمانی دقیق، پیگیری پیشرفت و تعیین نیازها برای کسب بهترین نتایج، آسانتر است.
پیمایش در تعارضات محل کار
یک سازمان در صورتی خوب عمل میکند که ارتباطات خوب، محیط خوب و اعتماد در آن وجود داشته باشد. اهمیت رفتار سازمانی در این است که به تیم کمک میکند تا با حداقل تعارض عمل کنند. در هر مرحله، مسئولیتپذیری وجود دارد زیرا به هم وابسته هستند. سازمانها همچنین دارای یک آییننامه رفتاری و ارزشی هستند که همه باید از آنها پیروی کنند. این امر محیط کار را منظم و همه را بر روی هدف سازمانی بزرگتر قوی و آماده میکند.
عملکرد بهبود یافته
ایجاد انگیزه در کارکنان، دادن خطمشیها و قدردانی از سختکوشی آنان از ارکان رفتار سازمانی است. این به بهبود عملکرد کاری کمک میکند زیرا کارمندان الهام گرفتهاند تا بهترین کار خود را به معرض نمایش بگذارند. اگر میتوانید برای سازمانی ارزشمند باشید، احتمالا بهتر کار میکنید. مدیریت باید اطمینان حاصل کند که کارمندان احساس میکنند بخشی از سازمان هستند تا آنها را به سمت دستیابی به اهداف کوتاهمدت و بلندمدت تشویق کند.
محیط کار سالم
اهمیت رفتار سازمانی را میتوان در زمینه یک محیط کار سالم درک کرد. محیطی که اعضای تیم به یکدیگر اعتماد دارند و در کنار یکدیگر کار میکنند. داشتن روابط خوب با همكارتان به اين معني است كه ميتوانيد با همكاري خود به اهداف خود دست پيدا كنيد. احترام متقابل در بین بخشها استراتژی رفتار سازمانی را تشکیل میدهد.
رفتار سازمانی به عملکرد محدود نمیشود، بلکه فعالیتهای روزانه در یک سازمان را تعیین میکند. از این رو، مدیریت باید به دنبال ایجاد یک محیط کاری هماهنگ، منعطف و در دسترس باشد. شما میتوانید تصمیم بگیرید که در یک محیط کاری مستقل کار کنید یا در یک تیم سلسله مراتبی سنتی باشید.
این مهم است که قبل از ورود به یک سازمان، نقاط قوت، ارزشها و باورهای خود را شناسایی کنید. درباره ارزیابی تناسب فرهنگ خود در محل کار بیشتر بیاموزید. ذینفعان را شناسایی کنید، بهتر است تصمیم بگیرید و ساختارهای قدرت را درک کنید تا درک درستی از رفتار سازمانی به دست آورید. رفتار سازمانی به شما کمک میکند تا این کار را به نحو احسن انجام دهید.
متغیرهای رفتار سازمانی
در تحلیل رفتار سازمانی متغیرها به دو دسته تقسیم میشوند: وابسته و مستقل. متغیرهای مستقل آن دسته از عواملی هستند که بهطور مستقیم با سازمان مرتبط بوده و موفقیت کلی آن را تعیین میکنند.
متغیرهای مستقل خود به سه دسته تقسیم میشوند: سطوح سیستمهای فردی، گروهی و سازمانی که همگی تعیینکننده مستقیم متغیرهای وابسته هستند. در این مطالعه موردی، افراد خاصی درگیر مشکلاتی هستند که شرکتها را تحت تاثیر قرار میدهند.
انگیزه، بهعنوان یکی از مهمترین متغیرها در تضمین بهرهوری کارکنان و موفقیت کلی سازمان توصیف میشود. در بسیاری از سازمانها، منابع زیادی برای ایجاد انگیزه در کارکنان در نظر گرفته میشود. این رویهای است که برای اطمینان از رضایت کارکنان از کار خود و انجام وظایف محوله بر اساس آن اتخاذ شده است. فقدان انگیزه کارکنان اغلب منجر به کاهش بهرهوری میشود و بر موفقیت کلی شرکت تأثیر میگذارد.
یکی دیگر از متغیرهای مستقل فردی که برای این مورد حیاتی است، ادراک است. تصور یک فرد از خود و دیگران معمولا تعیینکننده روابطی است که در یک سازمان شکل می گیرد. در این مورد، آن فرد خود را به عنوان فردی سختکوش درک میکند که باید با توجه به عملکرد خود در حرفهاش پیشرفت کند. ادراک از خود، او را تشویق میکند تا سخت کار کند و توجه بیشتری به مشتریانش داشته باشد. علاوهبراین، آن انتظار دارد که کار سخت او مورد توجه قرار گیرد و به اندازه کافی توسط کارفرمایانش پاداش داده شود
رفتار سازمانی و منابع انسانی
رفتار سازمانی بهطور کلی با نظریه سازمانی، روانشناسی سازمانی و مدیریت منابع انسانی اشتباه گرفته میشود. روانشناسی سازمانی خود را به عوامل روانشناختی محدود میکند درحالی که رفتار سازمانی همه شاخههای مطالعاتی مانند علم، فناوری، اقتصاد، انسانشناسی، روانشناسی و غیره را در نظر گرفته و ترکیب میکند.
رفتار سازمانی اساس مدیریت و توسعه کارمندان است. اولی مفهومگراست در حالی که دومی به فناوری توسعه انسانی مربوط میشود. متغیرهای مؤثر بر توسعه انسانی بهصورت علمی تحت رفتار سازمانی مورد مطالعه قرار میگیرند. مدیریت منابع انسانی، با به کارگیری دانش رفتار سازمانی که به حوزه مطالعاتی، پژوهشی و کاربردی برای توسعه منابع انسانی و در کل سازمان تبدیل شده است، فعال، هدایت و کانالیزه میشود.
بنابراین، میتوان گفت که همه این اصطلاحات به هم مرتبط هستند اما مترادف با یکدیگر نیستند. رهبران کسب و کار میتوانند ارزش سرمایه انسانی خود را با مطالعه ماهیت پیچیده کارکنان و روابط متقابل آنها با دیگران افزایش دهند. بینشهایی که چنین مطالعهای ارائه میدهد، میتواند به اصلاحات و استراتژیهای منابع انسانی کمک کند، بهویژه با یافتههای اخیر که نشاندهنده فروپاشی تعادل کار و زندگی (به دلیل کار بیشتر کارکنان از خانه) است. پرسنل منابع انسانی میتوانند گروههای در حال مبارزه را که نیاز به حمایت بیشتری دارند، شناسایی کرده و از ابزارهای انگیزشی (که برای کارمندان مناسب است) استفاده کنند تا با بهبود تجربه در محل کار به عملکرد بهتر آنها کمک کنند.
[irp posts=”7747″ name=”راههای ایجاد تعادل بین کار و زندگی شخصی”]
اهمیت رفتار سازمانی
موفقترین رهبران کسب و کار کسانی هستند که بهطور مداوم به دنبال راهها و استراتژیهایی برای افزایش عملکرد هستند، نه تنها از طریق بهبود بهرهوری کارکنان، بلکه به وسیله تجربه محل کار و رضایت شغلی خود. این را میتوان با درک نحوه تعامل کارکنان با یکدیگر و مدیریت و همچنین انگیزه آنها به دست آورد. یکی از راههای انجام این کار، مطالعه روابط متقابل بین کارکنان، تیمها و مدیریت است تا مشخص شود چه چیزی مؤثرترین کارمندان را از هم متمایز میکند.
رهبران فعال کسب و کار قبل از این که به رویاروییهای تمام عیار تبدیل شوند، مشکلات را در ابتدای راه حل میکنند. اندازهگیری رفتار سازمانی میتواند با شناسایی مکان و دلیل مشکلات کارکنان شما با همکاران و مدیریت، به حل تعارض پیشگیرانه کمک کند. رفتار سازمانی میتواند به شما کمک کند تا علت یک مشکل را درک، روند آن را پیشبینی و از عواقب بالقوه قبل از تشدید مشکل، جلوگیری کنید.
چه چیزی بر رفتار سازمانی تاثیر میگذارد؟
عوامل متعددی بر رفتار در محیط کار تأثیر میگذارند که میتوانند آنها را ایجاد یا دلسرد کنند. عوامل تأثیرگذار میتواند شامل مواردی مانند ارتباطات بین فردی، ساختار رهبری شرکت، سیاستهای شرکت، اعضای فردی مدیریت و موارد دیگر باشد. در بهبود فرهنگ شرکت و در نتیجه افزایش بهرهوری، خود شرکت میتواند رقابتیتر شود و محیط کاری ایجاد کند که در مجموع، محیطی بسیار هماهنگتر باشد. در زیر چند راه وجود دارد که شرکتها میتوانند محیط خود را بهبود بخشند:
تاثیر فرهنگ موجود را درک کنید
کارمندان جدید در مورد فرهنگ شرکت از همکاران خود یاد میگیرند که باعث میشود در تلاش برای پذیرفتهشدن توسط گروه، رفتار مشابهی داشته باشند. این کار چرخهای را ایجاد میکند که تا زمانیکه چیزی بهشدت تغییر کند به پایان نمیرسد. با در نظر گرفتن این موضوع، پیادهسازی احساس آزادی بیان در محل کار بسیار مفید است که فرد به جای نگهداشتن افکار خود، ایدههای خاص خود را با آزادی بیان میکند. این ترکیب ارائه ایدههای نوآورانه یا حتی ابراز یک نظر ساده، اعتماد به نفس در شما ایجاد میکند و کیفیت کلی محیط کار را تغییر میدهد.
یکی از ابزارهایی که در سنجش کیفیت کارکنان به مدیران کمک میکند، برنامه حضور و غیاب است.
نتیجه نهایی
مفهوم اصلی در پس مطالعه و کاربرد رفتار سازمانی این است که نیروی کار شاد و مولد، منجر به یک سازمان موفق میشود. رفتار سازمانی با توجه به علوم رفتاری/اجتماعی و روانشناسی، رویکردی انسانمحور برای تسهیل نیروی کار مبتنی بر عملکرد است. به این ترتیب، درک عمیق رفتار سازمانی و چرایی اهمیت آن میتواند به رهبران کسب و کار کمک کند تا اثربخشی نیروی کار خود را افزایش دهند.